جهت شناخت و معرفت نسبت به مقام امام ( ع ) در بینش یک فرد شیعی غیر از آیات مبرهن قرآنی و ادله فراوان عقلی، روایاتی متقن از زبان آن بزرگواران نقل شده است که خود در بیان شأن و منزلت اوصیاء گرامی پیامبر اکرم ( ص ) می باشند. در این روایات شئون امامت از قبیل: هدایت، حکومت و زعامت، هدایت تکوینی ، اخراج از ظلمت به نور ... بیان شده است. یکی از این روایات و خطب ،” خطبه نورانیه “ می باشد که در حقیقت به چگونگی معرفت نسبت به امام معصوم علیه اسلام و بیان شرایط ایمان و اوصاف مومن اشاره دارد و کمال ایمان را در معرفت امام به مقام نورانیت می داند. این خطبه در نسخ مختلف و در بعضی موارد، کم و زیادهایی دارد. برای نمونه در نسخه هایی که قاضی سعید قمی و حاج ملاهادی سبزواری نقل نموده اند از بعضی نکات صرفنظر شده و در نسخه ” مشارق انوار الیقین “ حافظ رجب برسی به اختصار نقل گردیده است. در نسخه ای هم که شیخ حائری یزدی آن را در ” الزام الناصب “ آورده است این موضوع به چشم می خورد. ولی ما در این جا از یک نسخه کلی تر ( بحارالانوار، ج 26، ص 1 الی 7 ) استفاده می نمائیم و برای توضیح بعضی نکات لازم آن اقدام می نمائیم. در ابتدا معرفی بسیار اجمالی از دو صحابی بزرگوار پیامبر اکرم ( ص ) صورت گرفته است و سپس به شرح بعضی از مفردات به کار رفته در این خطبه از قبیل صراط، نباء عظیم، نور، هادی ، بئر معطله ، صلا? و قسیم الجنه و... و معرفی ناصبی اقدام نموده ایم.