نام پژوهشگر: سید روح اله موسوی

آموزه های قرآن در زمینه عدالت و چگونگی تحقق آن در جامعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم 1390
  سید روح اله موسوی   صالح قنادی

عدل و قسط در قرآن جایگاهی بس والا را به خود اختصاص داده است. در قرآن مجید عدل به مثابه ی اصلی اساسی و بنیانی تلقی می گردد که خلقت هستی بر پایه ی آن صورت گرفته است. قرآن خود کتاب عدالت و قسط است، یعنی از سویی مبتنی بر عدل است و از دیگر سوی، کتابی است برای تحقق عدالت در جامعه ی بشری، به طور کلی عدالت ظاهر و باطن قرآن است. بنابر این جهتی که قرآن نشان می دهد، جهتی است برای رسیدن به اوج کمالات بشری و از آن جایی که تحقق عدالت در جامعه برای استکمال بشریت امری ضروری و لازم است قرآن با بیانات مختلف، بشریت را در این زمینه راهنمایی می نماید. قرآن کریم به صراحت ظلم را از ساحت کبریایی خداوند نفی نموده و با صفاتی چون سریع الحساب، اسرع الحاسبین، احکم الحاکمین، خیر الفاصلین و ... عدل در اسما و صفات را برای خداوند اثبات می کند. قرآن از طریق برهان عدالت و تجسم اعمال قانون مندی و عدل در پاداش و کیفر الهی را اثبات کرده و با یوم الفصل و یوم الحساب خواندن رستاخیز، معاد را تجلی عدل الهی می داند. قرآن، عدالت خواهی را خواست همه ی ادیان دانسته و پیامبران الهی را منادیان و پرچم داران اصلی گفتمان عدالت محوری در اجتماع بشری معرفی کرده و تحقق عدالت را هدف نمایی حکومت پیامبران می داند. در مورد عدالت اجتماعی، قسمت های مهمی از قرآن راجع به حقوق و عقود، معاملات، ارث، تجارت و امور اجتماعی مردم سخن گفته است، قرآن خانواده را که به عنوان هسته ی اصلی و مرکزی در شکل گیری اجتماع می باشد، از نظر دور نداشته و در باب حقوق و مالکیت زن و مرد و تساوی آنها آیه ها آورده و تعدد زوجات را موکول به شرط اجرای عدالت دانسته است. و در نهایت برای تحقق عدالت در جامعه، قرآن جامعه سازی دینی را دنبال می کند. جامعهای که در آن توحید، اعتقاد به معاد و نبوت اساس و پایه باشد؛ یقیناً در چنین اجتماعی با رویکرد دینی، همهی زمینه های بی عدالتی و ظلم از جامعه رخت بسته و مردم خود مجری عدالت می گردند.

بررسی جرم شناسی و فقهی سرقت شریک .
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1390
  سید روح اله موسوی   عباس نظیفی

حقوقدانان تعاریف مختلفی از سرقت نموده اند که بازگشت همه تعاریف به یک چیز است و آن "وضع ید نمودن متقلبانه مال منقول دیگری" و سرقت در قانون مجازات اسلامی به دو دسته سرقت تعزیری و حّدی تقسیم می شود و در فقه نیز فقهاء، هرگاه در مورد سرقت بحث می نمایند منظورشان سرقت حدی است و در مورد سرقت تعزیری تحت عنوان کلی تعزیرات بحث می شود. حال که تعریف سرقت را ربودن متقلبانه مال دیگری تعریف نمودیم در مورد سرقت شریک از مال مشترک و مشاعی به اعتبار این که شریک در مال مشاع، در جزء جزء مال مشترک شریک است و سهم دارد. به دوگونه می توان استدلال نمود، می توان هم گفت که در آن خصوص ربودن متقلبانه مال دیگری صدق می-کند و در نتیجه سرقت تلقی می گردد و هم می توان به تعبیری گفت ربودن متقلبانه مال دیگری صدق نمی کند و در نتیجه سرقت نیست. و هدف؛ بررسی سرقت شریک از اموال مشترک و مشاع از جنبه فقهی و نگاه جرم شناسانه به موضوع و دیدگاه رویه قضایی به این بوده است و روش تحقیق ما در این پایان نامه بیشتر جنبه ی تئوری و نظری داشته و از طریق مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. و دراین راستا با مراجعه به نظرات فقهی و حقوقی و تجزیه و تحلیل آنها به بررسی موضوع پرداخته ایم و حکم مسأله را از دیدگاه فقه و روّیه قضایی روشن است و آن اینکه چنانچه شریک از میزان سهم خود بیشتر برداشته باشد حکم سرقت نسبت به مازاد آن دارد و الا سرقت محسوب نمی شود. بلحاظ جرم شناسی چند عامل امکان سرقت از شریک را دارد. اول آنکه از روی جهل بوده باشد، که چون فاقد سوءنیست است، سرقت تلقی نمی شود. دوم از باب قصور که بطور نسبی مجرم تلقی و سوم از باب آگاهی و تقصیر. در پایان نامه حاضر، طی سه فصل به این موضوع می پردازیم و هر فصل نیز دارای چند بخش و گفتار و مبحث می باشد. کلیدواژه: سرقت، مال مشاع، شرکت، فقه، جرم شناسی

تاثیر بیداری اسلامی بر تحولات دهه اخیر خاورمیانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1391
  سید روح اله موسوی   محمد ستوده آرانی

این نوشته بر آن است تا تاثیر بیداری اسلامی بر تحولات دهه اخیر خاورمیانه را در قالب نظریه پخش تبیین نماید.در این راستا سابقه تحولات بیداری اسلامی و پیشینه تحقیقات موجود در این زمینه را، مورد بررسی قرار دادیم که از حمله ناپلئون به مصر آغاز شد و این شروعی برای استعمار جوامع اسلامی توسط غرب و واکنش مسلمانان نسبت به عقب ماندگی خود و پیشرفتهای اروپا، و جستجوی آنها برای یافتن راه حل برای این عقب ماندگی بود که خود منجر به پیدایش سه رویکرد در جوامع اسلامی شد، این سه رویکرد عبارت بودند از :1-غرب گرایی2- ملی گرایی 3-اسلام گرایی.اما اسلام گرایی یا همان بیداری اسلامی را به سه مرحله تقسیم نمودیم که عبارتند از:1-مرحله فریادگری بیداری اسلامی(تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران)2 -مرحله عمل گرایی بیداری اسلامی (دوره پیروزی انقلاب اسلامی ایران)3-مرحله گسترش و نفوذ بیداری اسلامی (بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران) در مرحله اخیر، سه حادثه باعث رشد روند اسلام گرایی شد که عبارتند از:1-انقلاب اسلامی ایران 2-فروپاشی شوروی 3-حادثه 11سپتامبر، که در این نوشته به مباحث پس از این حادثه خواهیم پرداخت.بنابراین تحولات سیاسی و اجتماعی مهم که در طول دهه گذشته در منطقه به وقوع پیوسته، ماهیت این تحولات، علل بروز و تشدید آن، نقش ایران به عنوان مبداء پخش این تحولات، بازیگران حاضر در آن و اهداف هر یک از آنها و نیز برخی موانع که سر راه بیداری اسلامی و پخش الگوی ایران قرار دارد را بیان نموده ایم.در پایان خواهیم گفت که تحولات اخیر در منطقه ادامه موج بیداری اسلامی از سالهای پیش است، که با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران تشدید شد و اگر تا همین جای کار بررسی نماییم درمی یابیم که :1- خاورمیانه در حال شکل گیری خاورمیانه اسلامی است. 2- این مردم منطقه هستند که تعیین می کنند چه کسانی ، و چگونه بر آنها حکومت کنند. 3- با تقویت بیداری اسلامی دیگر از چیزی به نام خاورمیانه بزرگ، جدید و یا خاورمیانه ای که زیر سلطه صهیونیسم و استکبار باشد خبری نخواهد بود و این یعنی دستیابی به سه مولفه شاخص بیداری اسلامی که همانا اسلامیت ، جمهوریت و استکبارستیزی است. کلمات کلیدی: بیداری اسلامی-انقلاب اسلامی ایران-خاورمیانه-نظریه پخش