نام پژوهشگر: مرادعلی عظیمی
مرادعلی عظیمی حمید مسجد سرایی
عقود در برابر ایقاعات بخش قابل توجهی از نظام فقهی و حقوقی ما را تشکیل می دهد . مشخصه اصلی عقود وجود ساختار ایجاب و قبول است ، یعنی چیزی که از آن تحت عنوان «صیغه» عقد تعبیر می شود . صیغه عقودکه ساختار بخشی از عقود یعنی عقود غیر معاطاتی را بنا می نهد در فقه و حقوق موضوعه از شرایط و قواعد خاصی پیروی می نماید : تلفظ ( بکار گیری الفاظ خاص در هر عقدی ) ، ماضویت ، و عربیت از مهمترین شاخصه های هر عقدی است به گونه ای که بدون وجود یکی از این ارکان ساختار عقد بودن در هاله ای از ابهام قرار مگیرد.در این تحقیق تلاش شده است پیرامون هر یک از این جنبه ها بحث و بررسی بعمل آمده ، زوایای مبهم آن تبیین گردیده و ضمن بیان دیدگاه های مختلف فقهای عظام و نقد و بررسی ادله موافقین و مخالفین شرایط مذکور ، در حقوق موضوعه نیز مطالعه تطبیقی صورت گرفته و نظر قانونگذار نیز مشخص گردد. که در این راستا بکار گیری الفاظ خاص عقود بر مبنای فقه اسلام اصل خدشه ناپذیر رضایی بودن معاملات است و به همین دلیل الفاظ در کنار سایر وسایل اعلام اراده از اسباب و وسایل ابراز اراده می باشند هر چند که الفاظ ساده ترین و متداولترین وسیله اعلام اراده میباشند . و ایجاب و قبول که از ارکان عقود می باشند باید ازهرجهت چه در عنوان و ماهیت و طرفین عقد و اجزای مبیع و ثمن و اوصاف مهم مورد معامله و از ناحیه شروط عقد تطبیق داشته باشند تا هریک از طرف معامله همان چیزی را بخواهد که طرف دیگر اراده کرده است . صیغه عقود را نمی توان منحصر در لفظ ماضی دانست بلکه الفاظ و عباراتی را که صریح در معنی عقود باشند و با توافق و اراده طرفین صورت گیرند با همه صیغه ها منعقد نماییم . ودر مورد لفظ مورد استعمال در عقود میتوان گفت که هر لفظی و زبانی که بتواند منظور طرفین عقد را برآورده سازد و هریک از طرفین منظور طرف مقابل خود را درک کند صیغه عقد را میشود منعقد نمود . واژگان کلیدی : عقد - صیغه – ایجاب – قبول – ماضویت – عربیت – معاطات.