نام پژوهشگر: فهیمه زارع نژاد

جداسازی، شناسائی و بررسی تأثیر باکتریهای محرک رشد قارچ خوراکی در تولید قارچ خوراکی دکمه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده علوم پایه 1390
  فهیمه زارع نژاد   باقر یخچالی

قارچ های خوراکی از جمله آگاریکوس بیسپاروس بخش مهمی از رژیم غذایی در بسیاری از کشور های جهان می باشند. تشکیل اندام باردهی در این قارچ مستلزم تغییر فاز رویشی به زایشی است. قارچ آگاریکوس بیسپاروس به یک لایه خاک پوششی با ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی خاصی، برای تحریک و آغاز پریموردیا نیاز دارد. تغییر فاز به طور خاص با کاهش دما و غلظت دی اکسید-کربن و همچنین حضور باکتری های سودوموناس پوتیدا انجام می شود. مکانیسم های تحریک رشد و توسعه قارچ توسط باکتری ها به طور دقیق شناخته نشده است. اما تصور می شود که سودوموناس پوتیدا از طریق ترشح ترکیبات شبه هورمونی، مصرف ترکیبات تولید شده توسط میسلیوم قارچ، تولید سیدروفور و حل کردن فسفات های آلی و معدنی مسئول این فرآیند است. قارچ دکمه ای سفید آگاریکوس بیسپاروس به عنوان محصولی که می تواند در تمام طول سال پرورش داده شود، شناخته شده و از سوی دیگر به علت بازده اقتصادی مناسب، به عنوان یک صنعت موفق درآمده است. بنابراین ارائه هرگونه پیشنهاد عملی و قابل اجرا برای افزایش رشد و بازدهی قارچ خوراکی آگاریکوس بیسپاروس لازم و ضروری است. در این پژوهش، وضعیت فلور میکروبی لایه پوششی 14 مزرعه پرورش قارچ خوراکی در سال 1388 مورد بررسی میکروبیولوژیکی قرار گرفت. 274 سویه باکتریایی از این نمونه ها با کشت بر روی محیط های عمومی(lb) luria-bertani و اختصاصی s1، به ترتیب جداسازی شدند. آزمون های بیوشیمیایی، برای تمامی سویه ها انجام شد. رشد در حضور ترکیب فرار 1-octen-3-ol، توان تولید سیدروفور و حل کنندگی فسفات های آلی و معدنی، در سویه ها بررسی شد. نتایج نشان داد که 97% از سویه ها توانایی رشد در حضور مقادیر بالای ترکیب فرار 1-octen-3-ol را دارند. همچنین، 36% و 52% از سویه ها به ترتیب، توانایی حل کردن فسفات های معدنی و آلی، را داشتند. در نهایت با توجه به ویژگی های مذکور (بیوشیمیایی، رشد در حضور 1-octen-3-ol، توان تولید سیدروفور و توانایی حل کردن فسفات های آلی و معدنی) 27 سویه برای ادامه تحقیقات انتخاب شدند. نتایج آزمون های مزرعه نشان داد که سه سویه bt4، ps7 و pd8، با 14%، 12% و 43/11%، به ترتیب، بیشترین افزایش در تولید و بازدهی کمی و دو سویه pd12 و ps7 با 23% و 11% به ترتیب، بیشترین افزایش در بازده کیفی قارچ آگاریکوس بیسپاروس را نسبت به شاهد نشان دادند. این سویه ها (bt4، ps7 و pd8) شناسایی مولکولی شدند. dna کروموزومی سویه ها استخراج و ژن های 16s rrna توسط pcr و با استفاده از پرایمر های عمومی fd1 و rd1 تکثیر و سپس در وکتور پلاسمیدی ptz57r/t کلون و به باکتریe.coli dh5? منتقل شدند. تأیید نهایی کلونینگ ژن، توسط تعیین توالی انجام شد. توالی ژن16s rrna در بانک ژن مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا (ncbi) ثبت شد. کد دسترسی به این ژن ها در این سایت عبارتند از bt4 (hq613735) و ps7 (hq613736) می باشد. در نهایت سویه های سودوموناس پوتیدا bt4، ps7، pd8 و pd12 به عنوان مایه تلقیح برای افزایش تولید و بازدهی (کمی و کیفی) محصول قارچ خوراکی دکمه ای سفید (agaricus bisporus) معرفی شدند که از اهداف پژوهش حاضر بود.