نام پژوهشگر: محمدصادق غلام جمشیدی
حمید پسندیده اسدالله لطفی
به نام خدا دین مبین اسلام بعنوان کامل ترین و بهترین دین می باشد ، که دستورات لازم برای رشد و هدایت و تکامل انسان طی مدت 23 سال بر پیامبر(ص) وحی شد و آن حضرت دستورات الهی را بدون کوچکترین تغییری به مردم ابلاغ نموده ، تا تضمین کننده ی سعادت دنیوی و اخروی انسان ها باشد . بدون شک سعادت بشر در گرو شناخت و عمل به دستورات الهی است و آن چه را که در این تحقیق گردآوری شده ، بررسی مبانی فقهی و حقوقی ازدواج موقت و احکام آن می باشد که مستندات قرآنی و روایی آن مورد امعان نظر قرار گرفته و از نظر اجماع و عقل نیز بررسی شده است . با توجه به این که ازدواج موقت از نظر فقه شیعه مباح می باشد و مستندات قرآنی و روایی آن را تائید می کند . اما در مقام عمل و اجرایی شدن آن در جامعه اسلامی با مشکلاتی روبرو می باشد که در این تحقیق سعی شد مبانی فقهی و حقوقی آن مورد دقت نظر قرار گیرد و مستندات قرآنی و روایی آن بررسی گردد. همه ی فقهای شیعه در کتب فقهی و تفسیری خود در مورد ذیل آیه ی شریفه ی 24 سوره ی نساء « فما استمتعتم ...» بیان نموده اند که در مورد ازدواج موقت می باشد و همچنین روایاتی که در این زمینه وجود دارد ، همه بیانگر حلال بودن این نوع نکاح هستند . و گویای این هستند که نکاح منقطع در زمان پیامبر(ص) در جامعه اسلامی اجرا می شد و مسلمانان به آن عمل می کردند . با توجه به مباح بودن نکاح منقطع می توان آن دور باشند .راه کارهایی برای پیاده شدن حکیم است ، تا انسان ها از هرگونه فساد به را به عنوان یک قالب قانونی و شرعی برای جامعه اسلامی در نظر گرفت ، به جهت این که نکاح دائم برای همه ی افراد مقدور نمی باشد ، ازدواج موقت مرحمتی از سوی خدای حکیم است ، تا انسان ها از هرگونه فساد به دور باشند .راه کارهایی برای پیاده شدن این نوع نکاح در جامعه ی اسلامی ارائه شده است که در این جا به ذکر دو مورد می پردازیم . 1 طرح نکاح منقطع بعنوان یک قالب قانونی و شرعی : این امر وظیفه ی علما و فقها می باشد که آن را برای مردم تبیین نمایند و آن را از کتب فقهی خارج و بعنوان یک ضرورت عصر حاضر مطرح کنند. 2-تدارک اسناد و مدارک قانونی برای این امر : همانگونه که برای نکاح دائم ، عقدنامه در نظر گرفته شده که در آن ویژگی های زوجین و پاره ای از شرایط در آن آمده است نیاز می باشد برای نکاح منقطع نیز تهیه شود ، تا از هرگونه سوء استفاده ی احتمالی و همچنین اختلاف زوجین در این مورد که نکاح منقطع بوده یا دائم جلوگیری گردد. به امید این که مورد قبول و رضایت خدای بزرگ قرار گیرد . کلید واژه : نکاح ، متعه ، منقطع ، نفقه ، ارث ، عقد ، مهریه ، موقت
سودابه زلفیان قدرت اله خسروشاهی
طبق اصل شخصی بودن مجازاتها که بر اساس آن مجازات منحصراً دامنگیر شخص مجرم شده و به نزدیکان واقربای او سرایت نمی کند، عده ای حکم ضمان عاقله را زیر سوال برده اند که چرا عاقله بار مسئولیت مجرم را در برخی جرائم به عهده می گیرد، درحالیکه اصل شخصی بودن مجازاتها با قبول این مسئولیت منافات دارد؟! آیا ضمان عاقله واقعاً استثنایی بر این اصل است؟ برای دستیابی به پاسخ این سوال باید بدانیم ماهیت دیه چیست؟ روش تحقیق مورد استفاده در این پایان نامه ، روش توصیفی است. روش گردآوری داده ها، روش کتابخانه ای می باشد که دراین روش به کلیه منابع همچون قوانین، نظریات مشورتی دادگاهها، کتابها و مقالات و فتاوای فقهاء معاصر و آیات کریمه قرآن و روایات ائمه اطهار که در خصوص این موضوع وجود دارند استفاده شده است. نتیجه ای که از این تحقیق بدست آمده این است که: اصل شخصی بودن مجازاتها همواره شمول و کلیت خود را در تمام موارد حفظ کرده است و هیچ تخصیصی بر آن وارد نیست. دیه دارای ماهیت حقوقی است و پرداخت آن توسط عاقله درقتل و جرح خطای محض به عنوان جبران خسارت و ترمیم جنایت می باشد، نه به عنوان مجازات. بنابراین حکم ضمان عاقله نه تنها با اصل کلی شخصی بودن مجازاتها هیچ تعارضی ندارد، بلکه هیچ استثنایی هم برآن وارد نساخته است.
فخرالسادات موسوی عابدین مومنی
چکیده : قاضی در جریان رسیدگی قضایی از مصونیت مطلق برخوردار نبوده و آراء و تصمیمات او باید مبتنی بر حق و عدالت بوده و چنانچه در اثر خطا یا تخلف او ضرر و زیانی بر کسی وارد شود زیان دیده می تواند ضرر و زیان وارده را مورد مطالبه قرار دهد. در وضعیت موجود راه حل قضیه (زیان دیده از اشتباه قاضی ) این است که زیان دیده از اینگونه دعاوی در ابتدا باید با طرح شکایت در دادسرای انتظامی قضات قضیه را پیگیری و در صورت وارد دانستن شکایت شاکی در این دادسرا و صدور کیفر خواست انتظامی علیه قاضی یا قضات ذی ربط و محکومیت قطعی آنها در دادگاه عالی انتظامی قضات با استناد به محکومیت مذکور حسب مورد نسبت به تقصیر یا قصور قضاوت مربوطه طرح دعوی خسارت بنماید و بدین ترتیب است که دست دادگاه عمومی برای رسیدگی به چنین دعاوی باز خواهد بود و محکومیت قاضی در دادگاه عالی انتظامی می تواند ملاک و دلیل قابل قبولی برای دادگاه عمومی در احراز تقصیر و یا قصور قاضی باشد که به تبع آن بتواند به سود خواهان رای صادر کند.
داریوش قربانی محمدرضا ضمیری
پژوهش حاضر به بررسی موارد عِرضی و آبرویی حق الناس از دیدگاه مذاهب خمسه پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی است و با روش کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات از کتب معتبر خواهیم پرداخت. سرمایه ی بزرگ انسان در زندگی آبرو و شخصیت او است. آبروی اشخاص گاهی به طور غیر واقعی مورد هتک قرار می گیرد. شخصی که کار خلافی را مرتکب نشده به راحتی توسط دیگران متهم می شود. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که بهتان، قذف، شهادت دروغ و سبّ از موارد نقض عِرضی و آبرویی غیر واقعی هستند. آبروی اشخاص گاهی منطبق با واقعیت مورد نقض قرار می گیرد. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که غیبت، سخن چینی، تجسس و استهزاء از موارد نقض عرضی و آبرویی منطبق با واقعیت هستند و مذاهب خمسه اتفاق دارند که موارد نقض عِرضی و آبرویی منطبق با واقعیت به دلیل پرده دری و کشف راز، حرام و از مصادیق حق الناس هستند. رابطه ی فقهی بین موارد عرضی و آبرویی و حق الناس رابطه تساوی است. موارد عرضی و آبرویی از مصادیق حق الناس است. اصولاً قرار گرفته آبرو در کنار مال و خون او دلیل روشنی است بر اینکه تضییع آبرو جنبه حق الناس دارد. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که شخصی به عرض و آبروی مسلمانی تجاوز کرده، توبه کند و تا آنجایی که امکان دارد رضایت طرف مقابل را به دست آورد و حلالیت بطلبد. و اگر این عمل موجب کینه صاحب حق می شود برای او نزد خداوند متعال طلب آمرزش کند و کارهای نیک و شایسته به جای آورد.
وحید نوریه سید محمد صدری
شریعت مقدس اسلام، اتیان برخی از اعمال عبادی را محدود به قرار گیری مکلف به سوی قبله نموده است. قبله شریف مسلمانان بیت الله الحرام و خانه کعبه است. لذا یافتن جهت قبله برای همه مسلمین لازم است. البته این قرار گیری به سمت قبله برای کسانی که از آن دور هستند، به گونه ای در نظر گرفته شده است که موجب عسر و حرج برای آنان نشود؛ و از آنجائیکه این مکان بر روی کره زمین ثابت و شناخته شده است، راههای قطعی ریاضی و نجومی برای یافتن جهت آن ارائه شده است؛ که در این رساله اکثر این مسائل بررسی شده اند. همچنین غالب عبادات در دین اسلام، دارای وقت خاص هستند. از جمله آنها نمازهای یومیه است، که هر یک ظرف زمانی و حدود و ثغور تعریف شده ای دارند. ضمن آنکه در تعیین همه آنها، وضعیت خورشید نسبت به مکان مکلف نقش اصلی را دارد. لذا ضمن شناخت و بررسی محدوده هر یک از زمان ها، چون آنها نیز وابسته به چرخش زمین به دور خود و نحوه قرار گیری خورشید نسبت به مکان مکلف هستند، و این چرخش زمین و خورشید از قوانین قطعیه نجومی و ریاضی پیروی می کنند، لذا روش های ریاضی برای شروع و پایان هر یک ارائه شده است و ما در اینجا به بررسی این روش ها نیز پرداخته ایم. بحث ثبوت هلال نیز از جمله مباحثی است که برخی اعمال و عبادات معلق به آن شده اند، از جمله روزه ماه مبارک رمضان یا اتیان اعمال حج. در این مورد نیز مباحث زیادی مطرح شده است. از جمله آنها می توان به بحث عدد و رویت، رویت پیش از زوال، تطوق هلال، ثبوت هلال از طریق بینه یا حاکم و یا تواتر و شیوع و همچنین استفاده از ابزار جدید در رویت و یا بحث اشتراط یا عدم اشتراط اتحاد آفاق اشاره نمود. در این باب نیز مباحث نجومی و ریاضی زیادی صورت گرفته که به بررسی آنها هم پرداخته ایم.
پروانه نصراله پور پژمان محمدی
چکیده ندارد.
باقر اخوان اسکی علی علی آبادی
چکیده ندارد.
اکبر رستمی عابدین مومنی
یکی از اولین اهداف که می توان گفت . اقدامی فرهنگی دینی در جهت شناساندن تکالیف دینی و واجبات است { دیگر از اهداف این تحقیق تلاش در جهت بررسی سیر تاریخی اختلاف بین مذاهب و یافتن ریشه های آن و انگیزه هایی که در آن ریشه ها وجود داشته و باعث پیدایش این شکافها در طول تاریخ اسلام گردیده است و درنهایت معرفی عوامل این تغییر و اختلاف به مسلمانان آزاد اندیش جهان است }و دیگر اینکه متأسفانه این اختلافات و لو اندک وجود دارد و کسانی که متولی و متکفل این امور هستند باید تلاشی مضاعف کشیده و با استدلالهای قوی و منطقی و با استفاده صحیح از قرآن و سنت و منابع مورد اتفاق به یک دیدگاه جامع افراد و مانع اغیار برسند. و هدف دیگر اینکه این عرصه و این باب باید در حوزه های علمیه و دانشگاه های معتبر دنیا برای طلاب علوم دینی و دانشجویان محقق باز باشد و پروژه تطبیق که می رود بیش از دو میلیارد مسلمان جهان را متحد نماید مورد حمایت قرار گیرد. امروز با پیشرفت دانش بشری در ابعاد گوناگون و در حوزه های علوم فرهنگی و اجتماعی و فراهم بودن امکان دست رسی به اطلاعات و منابع و مأخذ وقت آن رسیده است که با استفاده از این زمینه وسیع حرکتی مناسب و فراگیر در جهت تقریب بین مذاهب ایجاد نموده و به وحدت فکری و عقیدتی و سیاسی رسیده و با یک جمع بندی مورد اتفاق در درون مسلمانان جهان به هم سوی نگری با سایر ادیان رسمی دنیا پرداخته و با استفاده صحیح از مکتب آسمانی ادیان و همچنین از امکانات مدرن موجود جامع? جهانی امروز حلق? گمشده یا به عبارتی بهتر فراموش شده«وَاعتَصِمُوا بحَبلِ اللهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» را پیدا نموده و به آن چنگ زنیم، آن روز حقیقتاً روزی است که تمامی بتها و بت خانه ها فرو می ریزند وشیاطین بزرگ و کوچک نابود می شوند، جبه? حق و حقیقت در جهان در اکثریت قرار گرفته وحزب باطل در اقلیت قرار گرفته و در گوشه ای منزوی می شود . آن روز، روز ظهور همه خوبی ها و کمالات است و آن روز، روز واقعی اسلام ناب (محمدی) است و روز انسان کامل است ، وروز پیروزی نهائی تحت پرچم حضرت بقیه الله الاعظم(عج ) است.