نام پژوهشگر: فرشته حقیقی

بررسی سمیت سلولی ترکیب سالن-کبالت (iii) و دو ترکیب کومارینی umbelliprenin و 7-isopentenyloxycoumarin در شرایط in vitro
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1390
  فرشته حقیقی   احمدرضا بهرامی

سرطان یکی از مهم ترین عوامل مرگ و میر در جهان می باشد که تشخیص و درمان به موقع آن از اهمیت زیادی برخوردار است. سرطان مثانه دومین سرطان شایع دستگاه ادراری-تناسلی است. کارسینومای سلول های ترنزیشنال (tcc) سلول های شبه اپی تلیالی هستند که بیش از 90% سرطان های مثانه را تشکیل می دهند. فعالیت های زیستی با ارزش کمپلکس های سالن با فلزات و همچنین ترکیبات کومارینی به اثبات رسیده است. هدف از این پژوهش بررسی سمیت سلولی کمپلکس سالن-کبالت (???) و دو ترکیب کومارینی umbelliprenin و 7-isopentenyloxycoumarin بر رده های مختلف سلولی و تعیین مکانیسم عمل 7-isopentenyloxycoumarin بر سلول های سرطانی 5637 (زیر رده ای از سلول های tcc) بود. به منظور بررسی اثرات سمی ترکیبات ذکر شده، سلول های 5637، ntera2 و hek-293 توسط غلظت های مختلفی از کمپلکس سالن-کبالت (iii) و سلول های 5637 و hdf با غلظت های 10 تا µg/ml 100 از دو ترکیب کومارینی به مدت 24، 48 و 72 ساعت تیمار شدند. حلال کمپلکس سالن-کبالت (iii)، اتانول 70% و حلال دو ترکیب کومارینی dmso می باشد، که خود دارای اثرات سمی هستند. به منظور حذف اثر این دو ماده، محلول های مختلفی از اتانول و dmso معادل با غلظت های مختلف ترکیبات مورد بررسی، تهیه و به عنوان کنترل بر سلول ها اثر داده شدند. سپس میزان زنده ماندن سلول ها توسط تست mtt بررسی گردید. اثرات تخریبی 7-isopentenyloxycoumarin بر dna سلول های 5637 با رنگ آمیزی dapi و روش comet ارزیابی شد. در نهایت میزان فعالیت کاسپاز 3، به عنوان نشانگری از آپوپتوز، در سلول های 5637 تیمار شده با 7-isopentenyloxycoumarin توسطcaspase 3 colorimetric assay kit تعیین گردید. بررسی سمیت سلولی نشان داد که غلظتی از سالن-کبالت (iii) که منجر به مرگ نیمی از سلول های 5637 می شود (ic50)، µg/ml 180 پس از گذشت 72 ساعت بود. در حالیکه این مقدار برای سلول های ntera2، پس از گذشت 24، 48 و 72 ساعت به ترتیب 590، 500 و µg/ml 290 تعیین گردید. از طرف دیگر این کمپلکس اثر سمی بر سلول های hek-293 نداشت. ic50 ترکیب umbelliprenin بر سلول های 5637، µg/ml 45 پس از گذشت 72 ساعت و برای ترکیب 7-isopentenyloxycoumarin، 76، 76 و µg/ml 65 به ترتیب پس از گذشت 24، 48 و 72 ساعت تعیین شد. بررسی اثر سمی ترکیب 7-isopentenyloxycoumarin بر سلول های hdf، سمیت قابل ملاحظه ای را نشان نداد. ارزیابی مورفولوژی هسته سلول های 5637 تیمار شده با غلظت µg/ml 65 از ترکیب 7-isopentenyloxycoumarin در مقایسه با سلول های تیمار نشده و سلول های تیمار شده با 1.625% dmso تفاوت معنی داری را در تعداد هسته ها با کروماتین متراکم نشان داد. بررسی نتایج بدست آمده از روش comet، نشان داد که غلظت µg/ml 65 از ترکیب 7-isopentenyloxycoumarin، سبب افزایش 34 درصدی آسیب در dna سلول های 5637 گردید که در مقایسه با سلول های تیمار نشده و تیمار شده با 1.625% dmso، اختلاف معنی داری داشت. بررسی فعالیت کاسپاز 3 نیز نشان داد که ترکیب مذکور به طور معنی داری سبب افزایش فعالیت کاسپاز 3 در سلول-های تیمار شده با غلظت µg/ml 65 از 7-isopentenyloxycoumarin در مقایسه با سلول های تیمار شده با 1.625% dmso و سلول های تیمار نشده گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که به دلیل غلظت های موثر بالای کمپلکس سالن-کبالت (???) بر رده های سلولی 5637 و ntera2، این ترکیب بر سه رده سلولی مورد بررسی غیر موثر بود. دو ترکیب کومارینی umbelliprenin و 7-isopentenyloxycoumarin، هر دو دارای سمیت سلولی بوده و اثر سمی umbelliprenin احتمالاً به دلیل وجود گروه سس کوئی ترپنیل اکسی در ساختار خود بیشتر از 7-isopentenyloxycoumarin با گروه ایزوپنتیل اکسی بود. مطالعات بیشتر نشان داد که 7-isopentenyloxycoumarin، دارای سمیت انتخابی بوده و اثرات کشندگی بیشتری بر سلول های سرطانی 5637 نسبت به سلول های طبیعی داشت و این اثر را از طریق القاء آپوپتوز وابسته به کاسپاز 3 اعمال نمود.