نام پژوهشگر: صفورا محمد صالحی
صفورا محمد صالحی عباس نظیفی
غدّه آدرنال از جمله غدد درون ریز بوده و از عوامل مهم در تکوین شخصیّت فرد محسوب می شود. که هورمونهای آن از قسمت قشری و مرکزی ترشح می شوند و در تعادل فیزیولوژیکی و روانی انسان تأثیر بسزایی دارند اما اگر این ترشحات هورمونی با اختلالاتی همراه شود، این تعادل بهم خورده و قوّه ادراک و اختیار فرد از او سلب و در نتیجه این عدم تعادل، نابهنجاری های رفتاری به شکل بزه در جامعه رخ می نماید. از بخش قشری غدد فوق کلیوی هورمون های کورتیزول، آلدوسترون و آندروژن ترشح می شوند. مهمترین اثر هورمون کورتیزول افزایش مقاومت بدن در مواقع استرس و تداوم حیات، فراهم کردن سوخت و ساز مواد قندی، تأثیر موثر بر سیستم عصبی و اثرگذاری ضدالتهابی بر بافت های آسیب دیده بدن است. افزایش ترشح این هورمون، منجر به بیماری سندرم کوشینگ که فشار خون بالا می شود. کاهش ترشح آن در خون نیز موجب بروز بیماری آدیسون شده که در آن قند خون به خوبی تنظیم نمی شود و چون مقدار اضافی سدیم بدن از راه ادرار دفع می شود، حجم پلاسمای خون کاهش یافته و فشار خون پائین می آید. هورمون آلدوسترون نیز در تنظیم میزان سدیم و پتاسیم خون نقش بسزائی دارد به طوری که با کاهش میزان سدیم از مقدار طبیعی در بدن، ترشح آلدوسترون افزایش یافته، بدن با سستی، انقباضات عضلانی، خستگی و گیجی و افت فشار خون مواجه می شود و هنگام کمبود آلدوسترون، غلظت پتاسیم خون به دو برابر مقدار طبیعی رسیده، مسمومیّت شدید قلبی را در پی خواهد داشت. آندروژن ها (هورمون های جنسی) نیز به طور طبیعی بروز خصوصیات ثانویه جنسی را در زنان و مردان تحریک کرده و افزایش آنها خصوصیات مردزائی شدیدی را به همراه داشته، علایم بلوغ زودرس جنسی و صفات ثانویه جنسی بروز پیدا می کند، به طوری که اگر این موضوع مورد توجه قرار نگیرد، می تواند زمینه ساز عوارضی برای اینگونه افراد در آینده شود، چرا که ازدیـاد ترشح این هورمـون ها موجبات تحریک شدیـد تمایلات جنسی، ایجـاد تمـایل به حمله ور شدن، خشـونت، پرخاشگری و انحرافات اجتماعی را در شـخص مـی نماید. هورمون آدرنالین (اپی نفرین) و نورآدرناین (نوراپی نفرین) همگام با تحریک اعصاب سمپاتیک از بخش مـرکزی غدّه فوق کلیوی ترشح و موجب فراهم آوردن نوعی حالت آماده باش برای بدن هستند، تا شخص بتواند در مقابل پیشامد نابهنگام یا فوق العّاده، آمادگی قبلی داشته باشد. ازدیاد ترشح آدرنالین و نورآدرنالین، موجد اضطراب، انحرافات اخلاقی و با تداوم آن رفتار پسیکوپاتی و در شرایطی نیز سبب بروز توموری به نام فئوکروسایتوما شده که موجب افزایش فشار خون و فشار گلوکز آن شده، تأثیرات نامطلوبی را بر قلب و عروق خواهد گذاشت. با توجه به عوارض یاد شده که، تأثیرات موثری بر جسم و روان فرد می گذارد، قضات دادگاه ها باید به پرونده شخصیّت متهمی که پیش روی آنان قرار گرفته است با دقّت و تأنّی توجه کرده و وضعیّت جسمی و روانی او را در لحظه ارتکاب جرم به درستی سنجیده و مسوولیت کیفری را بر طبق ادلّه موجود صادر نمایند. واژگان کلیدی: غده آدرنال، آدرنال، غدد، جرم شناسی ، نارسائی های غدد