نام پژوهشگر: طهماسب روستا
طهماسب روستا مهدی عباسی سرمدی
ســـازمان اسلامی آمـــوزشی علمی و فرهنگی به فارسی «آیسسکو» و به عربی( آیسیسکو) و به انگلیســـی (isesco) معــروف اســت . کلمــه isesco مخــفف عنـــوان انگلیســـی islamic educational scientific and cultural organization میباشد. آیسسکو با داشتن پنجاه دولت عضو وبا هدف ایجاد همبستگی بین دولتهای کشورهای عضو، از راه آموزش علوم و فرهنگ و گسترش علم و فن آوری ایجاد شده و توسعه همه جانبه این کشور ها را وجهه همت خود قرارداده تا بگونه ای شأن و منزلت کشورهای اسلامی را در معادلات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جهان ارتقاء بخشد.موضوع انتخابی به جهت بررسی حقوقی سازمان آیسسکووتبیین جایگاه حقوقی این سازمان از لحاظ حقوق بین الملل و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن و در صورت امکان ارایه راهکارها و پیشنهادهای لازم در جهت موفقیت این سازمان برای رسیدن به اهداف آن، اهمیت داردوآنچه در موضوع انتخابی بدیع بوده آن است که درخصوص این سازمان تا آنجا که تحقیق شده موضوعی تحت عنوان بررسی حقوقی انجام نشده است و بررسی های قبلی جملگی از دیدگاههای سیاسی وتاریخی به این موضوع پر داخته اند و برخی نیز تا حدی سطحی از لحاظ حقوقی منشور آیسسکورا بررسی نموده اند زیرا سازمانهای بین المللی وضعیت حقوقی واحدی ندارند و هر سازمان یک مورد منحصر به فرد را تشکیل می دهد و سند تأسیس آن بیانگر قواعد مخصوص به خویش است . وضع موجود آیسسکو نشان دهنده این است که این سازمان پس از پیدایش از سال 1982 به عنوان یک سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی در سطح بین المللی به حیات خود ادامه داده و منحل نشده است ویکی از علل مهم موجودیت آیسسکو این است که سازمان کنفرانس اسلامی در طول بیش از سه دهه حیات خود نشان داد که اختلافات سیاسی و عقیدتی بین اعضا،آن قدر شدید است که در عرصه سیاسی نمی توان چشم انداز روشنی ترسیم کرد، لذا سازمان کنفرانس اسلامی در پی ناکامی های خود تلاش کرد با تأسیس سازمانهایی در زمینه های اقتصادی ، تجارت وحمل ونقل، حرکت درمسیر نزدیک ساختن ملل مسلمان را هموار سازد،اما نتایج بدست آمده خیلی مطلوب نبود. در آخرین اقدام، وزرای امورخارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به این جمع بندی رسیدند که بهترین بستر برای نزدیک شدن مواضع کشورهای اسلامی، فعالیت در عرصه های فرهنگی و علمی است، فلذا آیسسکو براساس قواعدحقوق بین الملل بوجود آمد و زمینه ای شد تا کشورهای اسلامی با همکاری در زمینه های فرهنگی ، علوم و آموزش درجهت نزدیک سازی ملل مسلمان با یکدیگر تلاش نمایند. در بررسی عنوان آنچه به عنــوان سئوال اصلی مطرح است این است که مبانی تئوریک و ویژگیهای حقوقی وعملکردآیسسکو چه می باشـد ؟ و پس از بررسی آنچه به عنوان فرضیه و پاسخ موقت می توان گفت این است که اگرچه این سازمان بنیانهای تئوریک و حقوقی روندتکاملی سازمان را تأمین کرده است ولی بلحاظ عملکرد سازمان آیسسکو نتوانسته انتظارات را برآورده سازد.