در جوامع امروزی، نظام آموزش عالی ارزشمندترین عاملی است که هر جامعه ای برای رسیدن به توسعه در اختیار دارد. تدریس، تخصّصی ترین و اساسی ترین کارکرد آموزش عالی است و در سازمان های آموزشی اگر فرآیند تدریس به صورت اثربخش انجام نگیرد، این سازمان ها به اصلی ترین هدف خود نخواهند رسید. در میان هم? عوامل موثر بر یادگیری در آموزش عالی، استاد مهم ترین نقش را دارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی اسنادهای اساتید موفق در تدریس اثربخش بر مبنای روش بنیادبخشی نظریه است. بدین منظور 15 نفر از اساتید برجسته دانشگاه های سراسری، پیام نور و آزاد بیرجند که طی یک دور? پنج ساله در ارزیابی از کیفیت تدریس به شیوه نظر خواهی توسط دانشجویان در گزینه های کیفیت تدریس بالاترین نمره را کسب کرده بودند، به روش نمونه گیری هدفمند و از دانشکده های مختلف انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحب? عمیق جمع آوری گردید، پیشین? پژوهشی نیز بررسی شد. بر اساس یافته ها، تدریس اثربخش دو دسته نیازهای علمی و پرورشی دانشجویان را برطرف می نماید. اساتید موفق، عوامل موثر در تدریس اثربخش را در س? دست? کلّی «عوامل بافتی» شامل بافت خرد و کلان، «عوامل علّی» شامل ویژگی های فردی، توانمندی در بعد علمی و توانمندی در بعد روابط انسانی و «پیامدها و نتایج» بیان نمودند. مقول? محوری، توانایی استاد در منتقل نمودن توانمندی ها و ویژگی های خود به دانشجویان بود. در این پژوهش بر مبنای روش بنیادبخشی نظریه الگویی برای تدریس اثربخش ارائه شده است. نتایج نشان دادند تدریس اثربخش، بر حسب ماهیت متفاوت رشته های تحصیلی متفاوت است و در بعضی رشته ها بعضی عوامل اهمیّت بیشتری دارند. همچنین، دانشجویان تدریس اساتید خود را بر اساس توانمندی آن ها در تدریس اثربخش ارزیابی می نمایند و نگرش های دانشجویان در ارزیابی تدریس اثربخش نقش مهمی ندارند.