مهدی چاهیان بروجنی حسین مجتهدی
هدف از این پژوهش مقایسه ترکیب بدنی و فعالیت بدنی دانش-آموزان شهری و عشایری است. بدین منظور 119 دانش آموز شهری ( با میانگین سنی 92/0 ± 41/13 ، قد 61/8 ± 160 و وزن 73/11 ± 52/50 ) و 125 دانش آموز عشایری (با میانگین سنی 10/1 ± 95/13، قد 59/9 ± 153 و وزن 23/8 ± 42/39) به صورت تصادفی از مدارس استان چهارمحال و بختیاری انتخاب و شاخص های تن سنجی و میزان فعالیت بدنی آنان اندازه گیری شد. پس از جمع آوری داده ها از آزمون های آماری لوئین و t مستقل، به ترتیب به منظور بررسی نرمال بودن داده ها و مقایسه اختلاف میان دو گروه در سطح (01/0 p< ) استفاده شد. به ترتیب اختلاف معناداری میان مقادیر قد (160 و 153 سانتی متر)، قد نشسته (11/78 و70/74 سانتی متر)، وزن (52/50 و 42/39 کیلوگرم)، bmi (60/19 و 47/16 کیلوگرم بر متر مربع)، whr (82/0 و 79/0)، درصد چربی (58/23 و 43/15)، توده چربی (68/12 و 27/6 کیلوگرم)، توده بدون چربی (80/37 و 15/33 کیلوگرم)، خواب ( 67/8 و 21/8 ساعت در شبانه روز)، فعالیت روزانه ( 62/11 و 56/9 ساعت در شبانه روز)، فعالیت ورزشی ( 29/2 و 73/2 ساعت در شبانه روز) وفعالیت کاری (14/1 و 44/3 ساعت در شبانه روز) میان دانش آموزان شهری و عشایری مشاهده شد. دانش آموزان شهری در مقایسه با دانش آموزان عشایری در تمامی مقادیر اندازه گیری شده به جز میزان فعالیت کاری و فعالیت ورزشی نسبت های بالایی را نشان داده اند. در دانش آموزان شهری میان هیچ کدام از مقادیر درصد چربی بدن و bmi با میزان فعالیت بدنی همسبتگی مشاهده نشد. با این وجود در دانش آموزان عشایری میان فعالیت های روزانه و همچنین میزان کار با درصد چربی بدن و bmi همبستگی مشاهده شد. یک دلیل ممکن برای مشاهده این مقادیر می تواند سطح پایین فعالیت بدنی دانش آموزان شهری در مقایسه با دانش آموزان عشایری باشد. در مقابل مقادیر پایین قد، وزن و توده بدون چربی دانش آموزان عشایری در مقایسه با دانش آموزان شهری می تواند به دلیل نوع تغذیه و نوع زندگی فعال آنان باشد. با توجه به نتاج بدست آمده و اهمیت این دوره از زندگی، به نظر می رسد برای تصمیم گیری صحیح در مورد مشکلات این رده سنی، لازم است مطالعات جامعی در این زمینه صورت گیرد، تا با آگاهی بیشتر از ترکیب بدنی و میزان فعالیت بدنی نوجوانان، ارائه برنامه های مناسب تغذیه ای و فعالیت بدنی امکان پذیر باشد. واژه های کلیدی: ترکیب بدنی، دانش آموز عشایری، دانش آموز شهری، توده چربی، توده بدون چربی، bmi
