نام پژوهشگر: مهرداد یوسفی

بررسی آثار بهرام بیضایی با رویکرد تاریخ گرایی نوین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1390
  مهرداد یوسفی   کامران سپهران

در پژوهش حاضر ، آثار بهرام بیضایی اعم از نمایشنامه ، فیلمنامه ، فیلم و پژوهش ها ، با رویکرد تاریخ گرایی نوین مورد بررسی قرار گرفته اند . چارچوب نظری بررسی تاریخ گرایی نوین بر اساس نظریات میشل فوکو بنا نهاده شده است . طبق این چارچوب نظری ، نو تاریخ گرایان متون ادبی را در انواع مختلف گفتمان هایی که استقرار یافته اند و به خاطر نقشی که در گردش قدرت دارند قرائت می کنند . تأکید این پژوهش در تحلیل مباحث درونی آثار بهرام بیضایی ، به بررسی گفتمان غالب در این آثار و چگونگی اعمال قدرت آن است . ابتدا به بررسی دیدگاه بهرام بیضایی نسبت به تاریخ در آثار نمایشی اش ، سپس با طرح خوانشی از نمایشنامه مرگ یزدگرد به عنوان بررسی موردی با این رویکرد به تحلیل گفتمان شاه کشی به عنوان گفتمان غالب در این نمایشنامه پرداخته شده است . این پژوهش نتیجه می گیرد که بهرام بیضایی در نگارش و ساخت هر یک از آثارش به دنبال کشف گسل ها و عباراتی نانوشته در بین خطوط تاریخ رسمی است . و همین نکته است که دیدگاه و عقاید او را به نظریه پردازان حوزه تاریخ گرایی نوین نزدیک می کند . و در انتها با نتیجه گیری از بحث ، تصریح شده است که بهرام بیضایی همواره سعی در مطرح کردن مواردی دارد که در تاریخ چندان محلی از اعراب نداشته اند ؛ همچون زنان ، فرهنگ عامه و دغدغه هویت ایرانی که گفتمان مشترک تاریخ گرایان نوین است .