نام پژوهشگر: مهشید رمضانی
مهشید رمضانی سعید خرم رویی
بیان موضوع : بررسی نقش و جایگاه بینش عرفانی از دیدگاه امام علی (ع). مقوله ی تعلیم و تربیت به عنوان یک پدیده اجتماعی همواره وابسته به نظریه های اندیشمندان، فیلسوفان و عارفان بزرگ دنیاست. یکی از مکاتب تربیتی مطرح در جهان کنونی، مکتب اسلام و یکی از این اندیشمندان شاخص حضرت علی (ع) می باشد که با توجه به بینش و مشرب عرفانی غالب در زندگی گوهربار خویش پیوندی مستحکم بین نظریه های تربیتی جامع خویش با عمل برقرار ساخته که تأمین کننده حیات و سعادت جامعه ی بشری می باشد. در عرفان اسلامی علم، دین، تقوا، اشراق، عشق به خدا و کمال مطلق یک جا جلوه می کند و شور و مستی و کوشش می آورد. بر این اساس ما در این پژوهش سعی داریم نقش و جایگاه بینش عرفانی امام علی (ع) را در حوزه تعلیم و تربیت مورد توصیف و تحلیل قرار دهیم. بنابراین مسیله ی اصلی تحقیق این است که بینش عرفانی حضرت علی (ع) تا چه اندازه در تعلیم و تربیت اسلامی تأثیر گذار بوده است؟ هدف اصلی : هدف اصلی این پژوهش، "بررسی بینش عرفانی حضرت علی (ع) و تأثیر آن در تعلیم و تربیت اسلامی است که برای این منظور چهار عنصر اهداف، روش ها، محتوای تعلیم و تربیت و ویژگی های مربی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش : روش پژوهشی متناسب با این پایان نامه شیوه ی اسنادی - تحلیلی است. در این روش اطلاعات مورد نظر به شیوه ی فیش برداری از منابع موجود در مراکز اسناد و کتابخانه ها جمع آوری و جهت استنتاج از روش های تحلیل مفاهیم و متن استفاده می شود. نتایج : 1- اهداف تعلیم و تربیت با توجه به بینش عرفانی حضرت علی (ع) عبارتند از : تقوی الهی، تلاش و کوشش در امور دنیوی و رفع نیازمندی ها، رشد روحی روانی ، علم اندوزی، تحقق عدالت اجتماعی،عزت نفس و طهارت نفس. 2- روش های تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از : روش تشویق، روش تنبیه، روش اعتدال در تنبیه و سرزنش، بشارت، انذار، محبت، تغافل، عادت دادن به کارهای خوب، روش گذشته نگری و عبرت آموزی، روش هم نشینی با دانشمندان، روش تجسمی و روش موعظه و پند. 3- محتوای تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از : آموزش قرآن و احکام حلال و حرام، محتوای برنامه شبانه، روز مفرد متقی و پرهیزگار و تحریک اندیشه و تفکر. 4- نقش و جایگاه مربی در تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از : تواضع در مقابل عظمت خدای تعالی، پیروی کردن از معلمان و مربیان الهی، حلم و بردباری، عامل به علم، اعتراف به عجز و ناتوانی معلم در مسایلی که بدان احاطه ندارد، پرهیزگار و عالم بودن معلم، حفظ حیثیت و شیون علم و دانش.