پیدایش معماری صخره ای در هزاره اول پیش از میلاد به وقوع پیوسته است که آنرا در تمدن مادها،اورارتوها و مانناها از سده هشتم پیش از میلاد می توان جست.اطلاعات و بررسیهای باستان شناسی در مناطق غربی ایران حاکی از این است که پیش از آمدن قوم ماد اقوامی در همسایگی ایشان می زیسته اند که یکی از آنها به نام تمدن اورارتودر بخش غربی و نواحی شرقی آسیای صغیر از ابتدای قرن نهم پیش از میلادساکن بوده اند.گوردخمه های ماد را میتوان تقلیدی از گوردخمه های اورارتو دانست که بررسی آن با اهداف زیر صورت گرفته است : مطالعه عمیقتر اعتقادات و آیین های دینی مردم باستان در ایجاد معماری دخمه ای وآشکار شدن دلایل آنچه موجب ایجاد تفاوتهایی در معماری دخمه ای دو تمدن شده است و اینکه تداعی معماری هزاره اول پیش از میلاد و روشن کردن وضعیت منطقه ای از فلات ایران که در آستانه تشکیل دولتهای عظیمی چون ماد و هخامنشی بوده است. با مطالعات کتابخانه ای و بررسی پژوهشهای باستان شناسی و تاریخی انجام شده این نتیجه حاصل گردید که گوردخمه های هر دو تمدن جهت تدفین پادشاهان و افراد روحانی در دل کوه وصخره ها ایجاد گردیده است و همچنین نقش مذهب و اعتقادات و باورهای دینی وآیینی نیز در ایجاد این نوع معماری از اهمیت خاصی برخوردار بوده است همچنین نقش دفاعی و استحکامی این مقابر را نباید از نظر پنهان داشت .وجه افتراق گوردخمه های این دو تمدن در این است که در نمای ظاهری دخمه های اورارتو اثری از نقش برجسته و کتیبه دیده نمی شود در حالیکه در نمای خارجی دخمه های مادی کتیبه و نقش برجسته به چشم می خورد،از طرفی عدم استفاده از پلکان در نمای خارجی دخمه های مادی دسترسی به آن را از بین برده است . اما استفاده از پله در نمای خارجی دخمه های اورارتو مرسوم بوده است. تاریخ