نام پژوهشگر: نازیلا شفیعیان
نازیلا شفیعیان محمد مهدی پرهیزگار
توسعه ی صادرات به معنای افزایش ثروت عمومی و ملی بوده و پیروی کشورهای رو به توسعه از سیاست صنعتی شدن، می باید از طریق توسعه صادرات صورت گیرد. نقش و اهمیت صادرات در توسعه اقتصادی کشور موجب بهبود کیفیت کالاهای تولیدی، تولید به مقیاس اقتصادی، افزایش سطح اشتغال و تأمین درآمد ارزی می گردد. بازاریابی مهم ترین قدم در امر صادرات محسوب می گردد. شناخت بازارهای خارجی و راه های نفوذ به آن، شناخت هسته های قدرت و شناخت رقبا در کشور هدف، از مهم ترین قسمت هایی است که نیازمند داشتن اطلاعات از کیفیت کالا، قیمت و میزان مصرف در بازار خریدار است. بازاریابی عبارت است از یک فرآیند اجتماعی و مدیریتی، که به وسیله ی آن، افراد و گروه ها نیاز و خواسته های خود را از طریق تولید، عرضه و مبادله ی کالاهای مفید و با ارزش، با دیگران تأمین می کنند. آن چه انتظار جامعه از نظام بازاریابی می باشد در 4 هدف خلاصه شده است: 1) به حداکثر رساندن نظام مصرف 2) به حداکثر رساندن رضایت مشتری 3) به حداکثر رساندن حق اننتخاب 4) به حداکثر رساندن کیفیت زندگی. آمیخته های بازاریابی مجموعه ای از ابزارهای بازاریابی است، که موسسه برای نیل به اهداف بازاریابی در بازار هدف از آن ها استفاده می کند. این عناصر چهارگانه شامل محصول، قیمت فروش، مکان عرضه و تبلیغات پیش بردی می باشد. محصول اساسی ترین ابزار ترکیب عناصر بازاریابی بوده، و حاصل کار عرضه محسوس موسسه به بازار می باشد. محصول مواردی چون: تنوع، کیفیت، طرح، ویژگی ها، نام تجاری، بسته بندی، اندازه، خدمات، تضمین ها و مرجوعی های کالا را در بر می گیرد. برای دست یابی به تحولات توسعه ای پایدار در صادرات کالاهای صنعتی ایران و رهایی از اتکا به صادرات نفتی، بایستی برنامه ای جامع برای توسعه صادرات تعریف و به اجرا درآورد. یکی از مهم ترین راه ایجاد زمینه های لازم برای توسعه صادرات، ارتقای قابلیت رقابت بین المللی می باشد. در تحقیق حاضر، پژوهش گر بر این باور است که لازمه ی موفقیت برای شرکت های تولید کننده در بازارهای صادراتی پررقابت پودرهای شوینده و به ویژه به کشور عراق، این است که توجه خود را از عنصر قیمت به عنصر محصول معطوف و همه عوامل مرتبط با آن معطوف نمایند. به همین جهت سوال اصلی تحقیق خود را که در فصل 1 این تحقیق نیز عنوان شده بود به صورت ذیل مطرح می نماید: "آیا عنصر محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ " از آن جایی که در تحقیق حاضر، از 10 جزء عنصر محصول ، 7 جزء آن مرتبط با محصول تحت بررسی می باشد، لازم است تا جهت پاسخ به سوال اصلی ابتدا جواب به سوالات فرعی ذیل را که از سوال اصلی پژوهش نشأت گرفته اند، پاسخ داده شود: 1- آیا تنوع محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 2- آیا میزان کیفیت محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 3- آیا طرح محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیردارد؟ 4- آیا ویژگی های محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 5- آیا نام و نشان تجاری محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 6- آیا بسته بندی محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 7- آیا اندازه محصول در بهبود سهم بازار صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان در کشور عراق، تأثیر دارد؟ 5-2 نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش پژوهش گر جهت پاسخ به سوالات مطرح شده در تحقیق خود، پرسش نامه ای با 29 سوال اصلی و 3 سوال جمعیت شناختی را جهت مطالعات میدانی تهیه کرده و فرضیه های خود را بر اساس سوالات پژوهش مطرح نمود، تا پس از تجزیه و تحلیل های آماری که روی آن ها انجام می گیرد، به تواند به پاسخ سوالات تحقیق خود دست یابد. الف) اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان؛ به منظور توصیف نقطه نظرات تعداد 100 نفر نمونه و آزمودنی ها، در ابتدا با استفاده از تعیین درصد، فراوانی ها، میانگین ها و وزن نظرات پاسخ دهندگان بر حسب متغیرهای جنسیت و سطح تحصیلات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از اطلاعات مربوط به متغیر جنسیت نشان می دهد، که 35% درصد پاسخ گویان را زن ها و 65% درصد آن ها را مردها تشکیل می دهند. نتایج حاصل از اطلاعات مربوط به متغیر میزان تحصیلات نشان می دهد، که 51% درصد پاسخ گویان دارای تحصیلات لیسانس، 21% درصد فوق لیسانس و بالاتر و در آخر 10% درصد نیز داری تحصیلات دیپلم می باشند. نتایج حاصل از اطلاعات مربوط به متغیر میزان تجربه کاری نشان می دهد، که 57% درصد پاسخ گویان دارای تجربه کاری بین 5 تا 10 سال می باشند و 29% نیز دارای سابقه کاری کمتر از 5 سال می باشند. ب) نتایج مربوط به اطلاعات به دست آمده از سوالات اصلی تحقیق؛ در این تحقیق با استفاده از آزمون کالماگروف- اسمیرنف، نرمال بودن متغیرهای تحقیق را بررسی کرده، و مشخص گردید که در تمامی متغیرهای تحقیق ، مقدار p-value از سطح معنی داری 05/0 بیشتر می باشد، در نتیجه متغیرهای تحقیق نرمال می باشند. بنابراین برای بررسی فرضیه های تحقیق و تعمیم نتایج به جامعه آماری تحقیق، از آزمون های پارامتری (آزمون تی) استفاده شده است. برای آزمون کردن فرضیه های تحقیق ، ابتدا آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) متغیرهای تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. همان گونه که فصل 1 این پژوهش عنوان گردید، این پژوهش دارای یک فرضیه اصلی و هفت فرضیه ی فرعی می باشد. الف) فرضیه های فرعی: 1. تنوع محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ? ، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تأیید گردید. 2. میزان کیفیت محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ? ، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3با 95% اطمینان، این فرضیه تایید گردید. 3. طرح محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ?، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تایید گردید. 4. ویژگی های محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ? ، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تایید گردید. 5. نام و نشان تجاری محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ?، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تایید می شود. 6. اندازه محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ? ، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3با 95% اطمینان، این فرضیه تایید می گردد. 7. بسته بندی محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به کمتر بودن مقدار p-value از سطح 05/0 = ?، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تایید می گردد. ب) فرضیه اصلی: 1. عنصر محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. با توجه به اینکه در جدول 4-20 مقدار p-value از سطح 05/0 = ? کمتر می باشد، هم چنین با توجه به بیشتر بودن مقدار میانگین محاسبه شده (72/3) از مقدار نظری 3 با 95% اطمینان، این فرضیه تایید می گردد. بنابراین با توجه به تأیید شدن یک فرضیه ی اصلی و 7 فرضیه ی فرعی، مشخص می گردد که پاسخ کلیه سوالات مطرح شده تحقیق مثبت بوده و عنصر محصول با اجزای هفت گانه، در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق تأثیر دارد. به منظور رتبه بندی و اولویت بندی و تعیین موثرترین شاخص در توسعه صادرات از نگاه پاسخ گویان، از آزمون آنالیز واریانس استفاده کرده، و در نهایت با استفاده از آزمون دانکن، اولویت گزینه ها برحسب اهمیت به ترتیب ذیل به عنوان 7 عامل مهم محصول در توسعه ی صادرات پودرهای شوینده شرکت سرمایه گذاری مهدتابان به کشور عراق مشخص گردید: 1- میزان کیفیت محصول 2- نام و نشان تجاری 3- اندازه ی محصول 4- بسته بندی محصول 5-تنوع محصول 6- طرح محصول 7- ویژگی های محصول.