نام پژوهشگر: همایون مبین
همایون مبین پویان شهابیان
مشکل مسکن را شاید بتوان به عنوان یکی از مسائل مشترک بیشتر شهرهای دنیا به شمار آورد که چگونگی ایجاد و برنامه ریزی آن? با بسترهای مختلف اقتصادی? سیاسی? اجتماعی و فرهنگی در ارتباط می باشد. در کشورهای در حال توسعه به دلیل رشد سریع جمعیت و شهرنشینی? مهاجرت های داخلی? فقدان منابع مالی کافی? مشکلات مربوط به عرضه زمین و مهمتر از همه نبود خط مشی های سیاستگذاری و برنامه های مناسب در خصوص زمین و مسکن? این مشکل به صورت بحرانی درآمده است. در این تحقیق با بررسی روندها و عوامل تاثیر گذار بر سیاستگذاری های بخش مسکن و زمین شهری کشور? به تببین و تجزیه و تحلیل پیامدهای مختلف ناشی از این سیاستگذاری ها (خصوصا در بخش عرصه مسکن اقشار کم درآمد) پرداخته شده است? همچنین از این دریچه طرح مسکن مهر را نیز به چالش کشیده و تبعات مثبت و منفی آن را بیان ارزیابی و پیش بینی کرده ایم. روش تحقیق در این طرح بسته به موضوع اهداف و ماهیت تحقیق? توسعه ای_کاربردی بوده و برای جمع آوری اطلاعات و داده های مرتبط با موضوع های طرح? به بررسی متون و اسناد رسمی منتشر شده در زمینه سیاستگذاری های پیشین در بخش مسکن و زمین شهری روی آورده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش استنباطی بهره برده ایم و نیز با توجه به تجارب موفق جهانی و دیگر روش های تجربی مناسب در این زمینه? در پایان روش ها و راهکارهای پیشنهادی را ارائه داده ایم. در این تحقیق در رابطه با "مشکل تامین مسکن مناسب برای اقشار کم درآمد شهری" عمده ترین دلایل و نتایج به دست آمده در این باره را می توان عدم تخصیص مناسب و منطقی یارانه های زمین و مسکن به اقشار و مناطق نیازمند? نبود برنامه های مدون و بلند مدت به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد و یا مقطعی بودن این برنامه ها در دولت های پیشین? نامناسب بودن شرایط و قوانین وام های مسکن به منظور دسترسی اقشار ضعیف و متوسط شهری به مسکن مناسب و خروج خانوارهای کم درآمد از چرخه نظام اعتبارات تامین مالی مسکن? ناکافی بودن وام ها? یارانه ها و حجم اعتبارات بانکی در بخش مسکن نسبت به تقاضای مسکن اقشار کم درآمد? نادیده گرفتن معضل مسکن در کلان شهرها و مهمتر از همه عدم مداخله دولت در امر زمین شهری به منظور کنترل تقاضاهای سرمایه ای در بازار مسکن (سوداگری) و کاهش قیمت زمین از سهم هزینه مسکن در دو دهه گذشته دانست. البته در نمونه موردی (شهر سنندج) در رابطه با مشکل تامین مسکن برای اقشار کم درآمد? عمده ترین دلایل عبارتند از: نبود برنامه های مدون و بلند مدت به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد و یا مقطعی بودن این برنامه ها در دولت های پیشین و ناکافی بودن وام ها? یارانه ها و حجم اعتبارات بانکی در بخش مسکن نسبت به تقاضای مسکن اقشار کم درآمد. کلید واژگان: مسکن? اقشار کم درآمد? مسکن مهر? عرضه مسکن? سیاستگذاری? مشکل تامین مسکن? زمین شهری? بازار مسکن و قیمت زمین