چکیده موضوع تحقیق ما بررسی مبانی نشوز زوجه در حقوق ایران و بررسی مباحث مشابه در حقوق انگلستان می?باشد. در حقوق ایران، ریاست خانواده حق و تکلیف مرد می?باشد و به واسطه?ی این ریاست، زن ملزم به تمکین شوهر است و اگر زن تمکین نکند، ناشزه می?شود و مرد می?تواند با ابزارهایی (مانند عدم پرداخت نفقه و...) زن را مجبور به تمکین کند. اما در حقوق انگلستان اداره?ی خانواده به عهده زوجین می?باشد و مرد هیچ تفوق و برتری نسبت به زن در اداره?ی خانواده ندارد. پس تمکین عام، در عمل منتفی و در واقع ریاست خانواده به عهده مرد نمی?باشد که خواهان تمکین و تبعیت زن شود. وقتی تمکین عام مورد قبول نباشد، وضعیت تمکین خاص نیز مشخص است. در صورتی که مرد بخواهد زن را مجبور به تمکین خاص کند، عمل وی در حکم تجاوز به عنف محسوب می?شود. عقد ازدواج در حقوق انگلستان، هیچ تخفیفی برای مرد قائل نیست که بتواند زن را مجبور به تمکین کند. پس از بررسی حقوق خانواده در انگلستان، عنوانی به نام نشوز یافت نشد، اما بعد از کمی جستجو معلوم شد که در حقوق آن کشور نیز، در دهه?های پیش مباحثی اطراف نشوز وجود داشته است. این موضوع برای پژوهشگر جذاب بود. چرا که بررسی موضوعی را انتخاب کرده بود که در حقوق داخلی کشور خود وجود دارد ولی در حقوق کشور دیگر -انگلستان- وجود ندارد و تنها در گذشته چنین مباحثی در آنجا وجود داشته است. در دو کشور، توجیهات و احکام متفاوتی وجود داشت. در حقوق خانواده دو کشور، تفاوت زیادی مشاهده شد. تصمیم گرفته شد که دلیل وجود نشوز و عدم نشوز در دو کشور بررسی شود. نتیجه آن شد که حقوق ایران، به واسطه?ی حق و تکلیف ریاست مرد بر خانواده، زن را ملزم به تمکین و تبعیت از مرد می?داند، ولی در حقوق انگلستان، بین زن و مرد تبعیضی وجود نداشته و هر دو را در شعور و عقل، همسان می?داند. پس ریاست و اداره?ی خانواده را بر عهده?ی طرفین گذاشته تا هر دو با مشورت خویش، زندگی را به جلو ببرند. می?توان مصداق عمل آنان را در این مصرع پیدا کرد: هر که عقلش بیش، حرفش پیش در ادامه باید گفت در حقوق انگلستان، از ابتدا هیچ کدام از زن و مرد را بر دیگری ارجح نمی?دانند و با ذهنیت در مورد زن و مرد، قضاوت نمی?کنند. به تبع آن، اداره خانواده و بسیاری مسائل دیگر را به عهده زن و مرد گذاشته اند تا خودشان در مورد نحوه ی زندگی و اداره?ی خانواده توافق کنند. اصطلاحات مهم و کلیدی: نکاح، تمکین، نشوز، ریاست خانواده، تجاوز در خانواده.