نام پژوهشگر: آمنه رستمی
آمنه رستمی صفیه مرادخانی
رساله ای که پیش روی شماست ، پژوهشی است ، راجع به ادبیات شفاهی لکی در منطقه هرسین و بررسی و تحلیل این بخش از ادبیات مردم در دو بخش نظم و نثر. ضرورت توجه و پرداختن به فرهنگ و خرده فرهنگ ها برای شناخت بیشتر اقوام و پی بردن به تاریخ و باورهای اقوام، به ویژه مردم لک، ما را به این سمت کشانده که گامی را هرچند ناچیز، در این راه بر داریم . مردم منطقه هرسین به گویش لکی صحبت می کنند و دو نوع گویش مرسوم به لکی هرسینی و کاکاوندی در بین آن ها رواج دارد، در ادبیات مردم منطقه، گونه های ادبی مختلفی در حوزه ادبیات شفاهی وجود دارد .این پژوهش در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول مشتمل بر دو فصل1-کلیات 2- تعاریف، است. بخش دوم که شامل پژوهش های عملی و تجزیه و تحلیل آن هاست و قسمت اصلی و عمده ی کار را تشکیل می دهد، درپنج فصل تنظیم شده که به ترتیب عبارتند از:1 –چل سرو 2- لالایی 3- قصه 4- چیستان 5- ضرب المثل در بخش نظم به ترانه های چل سرو و لالایی ها و در بخش نثر به قصه ، چیستان و ضرب المثل ها پرداخته ایم و آن ها را تحلیل نموده و مورد دقت قرار داده ایم .ادبیات منظوم هرسین (چل سرو، لالایی و...) در حفظ و نگهداری بخشی از اندوخته های زبانی و ایجاد ارتباط و همبستگی بین مردم ، بسیار تأثیر گذار است . موضوع اشعار و ترانه های منطقه، مسائل مذهبی، اعتقادی، امور اخلاقی، عشق ، سور و سوگ می باشد.لالایی ها بیشتر برای نوزاد پسر سروده شده اند و فقط چند لالایی معدود به نوزاد دختر اختصاص دارد. در بخش قصه ها با بررسی آن ها در می یابیم که قصه های عامیانه لکی که بیشتر با هدف سرگرم کنندگی به وجود آمده اند ، همگی دارای طرح و انسجام هستند. در بخش چیستان ها نیز توجه به طبیعت و عناصر آن دیده می شود. ضرب المثل ها که اکثر به نثر هستند در دوحوزه ی اجتماعی و اخلاقی به مسائل مختلفی می پردازند. به طور کلی بعد از تحلیل اشعار و متون، این نکته بر ما معلوم می شود که ادبیات منطقه ی مورد مطالعه ، دارای ارزش ادبی و محتوایی والایی است. واژه های کلیدی: ادبیات شفاهی- هرسین- چل سرو-لالایی- پاچا-چیستان –ضرب المثل