نام پژوهشگر: محمدباقر فرضی

معیار شناسی غلو در کلام معصومان علیهم السلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1390
  محمدباقر فرضی   محمدتقی دیاری

مسأله اصلی این پایان نامه عبارت است از معیارشناسی غلو در روایات معصومان(ع) که به بررسی اندیشه های غالیانه از لسان معصومان علیهم السلام می پردازد؛ زیرا آنان میزان سنجش درستی ونادرستی هر اندیشه، باور و رفتاری هستند. این پایان نامه مشتمل بر یک مقدّمه (طرح تحقیق) و سه فصل است. فصل اول، شامل سه بخش است که در آن به مفهوم شناسی غلو در لغت و اصطلاح، پیشینه غلو در ادیان گذشته، اسلام و قرآن و اسباب غلو پرداخته شده است. فصل دوم، با عنوان معیارشناسی غلو در روایات معصومان علیهم السلام به بررسی پدیده غلو در موضوعات الوهیت ائمه، نبوت ائمه، علم غیب مطلق و ذاتی ائمه، تفویض، تشبیه، تناسخ و حلول پرداخته شده است. در این فصل از زبان معصومان(ع) نگاه اسلام و تشیع ناب به این صورت تبیین شده است؛ اگر یک عقیده دینی، دینِ حق برخاسته از کتاب و سنت را نادیده بگیرد و پایه های اعتقادی دین حق را با افراط گرایی و تجاوز از حق و تفسیر به رأی خود فراتر از آن چه که هست، نشان دهد و یا آموزه‏های حق نمای خویش را به نام آن دینِ حق جلوه دهد، با این عبور از حق، خود را گرفتار غلو کرده است. معیار غلو از سوی شیعه اثناعشری با استفاده از بیان رسالت و امامت آن است که فردی الوهیت وصفات خداوند مانند رازقیت وخالقیت را به ائمه(ع) منتسب و یا معتقد به نبوت امامان و یا به علم غیب ذاتی و استقلالی معصومان و یا به تشبیه، تناسخ و حلول روح الهی در آدمی باور داشته باشد، به غلو گراییده است که بر اساس بیانات معصومان(ع) تشیع از آن مبرا می باشد. فصل سوم، با عنوان بازشناسی برداشت های انحرافی غالیان از باورهای شیعی، به پنج عقیده اصیل(وصایت، مهدویت، بداء، رجعت و تأویل قرآن) در میان شیعه پرداخته شده و جنبه غالیانه آن ها مورد بررسی قرار گرفته و اعتقاد ناب اسلامی از غیر اسلامیِ افراط گرایانه با دلایل نقلی تبیین گردیده است. کلیدواژه ها: غلو، الوهیت، تفویض، تشبیه، تناسخ، حلول، وصایت، بداء؛