نام پژوهشگر: آسیه ریاحی
آسیه ریاحی محمدمهدی سپهری
دانش به عنوان منبعی استراتژیک و کلیدی برای سازمانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از اینرو امروزه برای استفاده صحیح از این منبع پر ارزش، موضوع مدیریت دانش در دستور کار سازمانهای پیشرو قرار گرفته است. بدون استفاده از قابلیتهای سیستمهای مدیریت دانش، مدیریت موثر دانش به سختی ممکن می شود و برای استفاده موثر از این سیستمها، شناخت نیازهای سازمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. از سوی دیگر، از آنجا که به طور معمول بودجه سازمانها محدود و خرید و پیاده سازی این سیستمها نیازمند سرمایه گذاری زیادی است، اولویت بندی نیازهای سازمان نیز اهمیت می یابد. تحقیق حاضر چگونگی استفاده از رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش را نشان می دهد. به منظور تحقق این هدف، از طریق مطالعه و مرور پیشینه پژوهش، مدیریت دانش، سیستمهای مدیریت دانش و نقش شبکههای اجتماعی در مدیریت دانش شناخته، و سپس ابزار تحقیق براساس این مطالعات طراحی و اعتبارسنجی شد. پس از آن با تکمیل 53 پرسشنامه در یک سازمان تحقیقاتی و تحلیل دادهها با استفاده از روشهای آماری و همچنین تحلیل شبکه اجتماعی (با نرمافزار ucinet) رویهای برای شناسایی نیازهای کاربران تدوین گردید. نتایج این تحقیق در بخش تحلیل دادهها نشان میدهد میزان اعتماد کارکنان به یکدیگر که نقش مهمی در ایجاد همکاری و تبادل دانش دارد، در سازمان مورد بررسی وضعیت نسبتاً خوبی دارد. توجه به پاداش، یک عامل انگیزشی مهم در مدیریت دانش میباشد. از نظر بسیاری از پرسنل تحصیلات نقش مهمی برای یادگیری روش انجام کار در این سازمان دارد، و به علاوه از آنجا که کارکنان معتقدند به دانش کافی برای انجام کارهایشان در محیط کار دسترسی ندارند، نیاز به جذب افراد متخصص خارج از سازمان احساس میشود. بر پایه تحلیلهای انجام شده به این یافته رسیده شد که ویژگیهای مخزنی از انواع دانش، امکان گروه بندی دانش، مکانیزمهایی برای جستجو و بازیابی، و قابلیت فرادانش در سیستم مدیریت دانش سازمان مذکور از اولویت بالایی برخوردار است. همچنین فراهم کردن مکانیزمهایی برای شناسایی «چه کسی چه چیزی را میداند» و کانال ارتباطی مستقیم میان اعضای سازمان از اهمیت کمی برخوردار است. فراهم آوردن قابلیت تعامل و به اشتراکگذاری دانش ما بین افراد، و در دسترس قراردادن کانالی برای ورود دانش بیرون از سازمان اهمیت متوسط دارند.