نام پژوهشگر: طاهره ابراهیمی پور
طاهره ابراهیمی پور مریم مقدم متین
وقایع استرس زا می توانند تغییراتی را در سیستم های ایمنی، درون ریز، قلبی-عروقی و عصبی ایجاد نموده و به این ترتیب پاسخ استرس را بوجود آورند. استرس ممکن است در تغییر قابلیت و عملکرد سلول ها نقش داشته و بنابراین در ایجاد بیماری ها درگیر باشد. چنین تغییراتی ممکن است باعث القاء آسیب dna شده و یا قابلیت سلول ها برای پاسخ به آن ها را تحت تأثیر قرار دهند. آسیب dna که بوسیله استرس القاء می شود، یک مکانیسم احتمالی در شروع سرطان است. هدف این مطالعه بررسی اثر هورمون های استرس در ایجاد آسیب dna در شرایط in vitro در سلول های غیر ایمنی می باشد. بدین منظور سلول های فیبروبلاستی l929 در محیط کشت dulbeccos modified eagles medium حاوی 10% سرم جنینی گاو و در فضای مرطوب حاوی 5% co2 کشت داده شدند. سلول ها به 4 گروه آزمایشی شامل کنترل، گروه تیمار با غلظت های مختلف وین بلاستین، گروه تیمار با غلظت های مختلف هیدروکورتیزون و گروه تیمار با غلظت های مختلف هیدروکورتیزون همراه با یک دوز وین بلاستین تقسیم بندی شدند. سه ساعت پس از تیمار های فوق، به سلول ها cytochalasin b افزوده شد تا تقسیم سیتوپلاسمی سلول ها متوقف شود. پس از 24 ساعت سلول ها برداشت شده و بر روی لام فیکس گردیدند. بعد از رنگ آمیزی گیمسا، در هر لام حداقل 1000 سلول دو هسته ای شمارش گردید و درصد سلول های دو هسته ای دارای میکرونوکلئوس محاسبه شد. مقایسه درصد میکرونوکلئوس در سلول های تیمار شده با غلظت های مختلف هیدروکورتیزون و گروه کنترل نشان داد که تفاوت قابل توجهی بین این دو گروه وجود نداشت .(p>0.05) اما binary index بعد از تیمار با هیدروکورتیزون کاهش یافت، بنابراین هیدروکورتیزون ممکن است تکثیر سلولی را کاهش دهد. مقایسه نتایج حاصل از گروه های هیدروکورتیزون-وین بلاستین با گروه وین بلاستین نشان داد که غلظت های بالاتر هیدروکورتیزون در مجاورت وین بلاستین، میزان آسیب قابل توجهی نسبت به این گروه ایجاد نمودند، بنابراین استرس سلول های l929 را نسبت به اثرات آنیوژنیک وین بلاستین حساس تر نموده است. مطالعات دیگری نیز گزارش کردند که هیدروکورتیزون باعث القاء تبادلات کروماتید های خواهری ، ناهنجاری های کروموزومی و میکرونوکلئوس در سلول های لنفوسیت انسانی و مغز استخوان موش شد. همچنین القاء این آسیب ها برای دگزامتازون در سلول های لنفوسیت انسانی نیز گزارش شده است. اگر چه تست میکرونوکلئوس برای ارزیابی آسیب های کروموزومی نسبت به دیگر تکنیک ها بهتر است اما استفاده از شمارش اتوماتیک با استفاده از تجزیه وتحلیل تصاویر میکروسکوپی و همچنین فلوسیتومتری به تسریع شمارش کمک می کند. همچنین استفاده از مواد مهار کننده عملکرد گلوکوکورتیکوئید ها می تواند به تأیید نتایج کمک کند.