نام پژوهشگر: فروغ علیزاده
فروغ علیزاده سید مجید مرتضوی
پنبه لیف سلولزی طبیعی با ویژگی هایی خاص از جمله زیردست نرم و راحت، قابلیت جذب بالا، رنگ پذیری و کاربرد آسان می باشد که تاکنون هیچ لیفی جایگزین آن نشده است. منسوجات، بویژه آن هایی که از الیاف طبیعی ساخته شده اند، تحت شرایط دمایی مناسب، وجودرطوبت، اکسیژن و موادغذایی، محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیزم ها ایجاد می کنند. رشد میکرواورگانیزم هایی نظیر باکتری، قارچ و کپک بر روی منسوجات، سبب کاهش استحکام و کیفیت پارچه و ایجاد لک و بو بر روی آن می گردد، علاوه برآن منبع بسیاری از بیماری ها برای انسان نیز محسوب می شوند. تکمیل ضدباکتری یکی از زمینه های پژوهشی مهم در صنعت نساجی است. در سال های اخیر، با توجه به اهمیت جهانی بهداشت همگانی، سنتز و کاربرد مواد ضدباکتری بر پایه رس، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. رس ها به دلیل ارزانی و در دسترس بودن، در زمینه فناوری نانو کاربرد گسترده ای دارند. معمول ترین رس استفاده شده در تهیه مواد ضدباکتری، مونت موریونیت می باشد. در این پروژه، خاصیت ضدباکتری کانی رسی سدیم مونت موریونیت بر روی پارچه پنبه ای، مورد آزمایش قرار گرفت. به این منظور نمونه هایی با غلظت ها و روش های مختلف تهیه شدند و تحت آزمون ضدباکتری قرار گرفتند.بررسی فعالیت ضدباکتری با دو نمونه باکتری گرم منفی اشرشیاکلی و گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس و به روش aatcc test method 100انجام شد. علاوه بر خاصیت ضدباکتری، خصوصیات ضدآتش پارچه تکمیل یافته نیز ارزیابی گردید. همچنین به منظور جذب بیشتر نانورس و بهبود ثبات آن، پارچه پنبه ای با استفاده از chtac کاتیونه شد و ثبات شستشویی و سایشی تکمیل های انجام شده مورد بررسی قرار گرفت. از پودر نانورس مورد استفاده و نمونه های تکمیلی مختلف ، طیف ftir تهیه شد. در نهایت تأثیر عملیات تکمیلی بر زیردست، سفیدی و افتایش پارچه نیز ارزیابی شد. نتایج حاصل از بررسی های صورت گرفته نشان داد، نمونه های حاوی نانورس فعالیت ضدباکتری قابل تشخیصی در مقابل دو باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلی نشان ندادند. نمونه های حاوی 0.1 m و 0.2 m ماده کاتیونه به ترتیب 66 و 83 درصد خاصیت ضدباکتری در مقابل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس داشتند. اما نمونه های حاوی نانورس و ماده کاتیونه فعالیت ضدباکتری قابل تشخیصی در مقابل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس نشان ندادند. نتایج تست آتش پذیری نمونه ها نیز نشان داد که با کاربرد نانورس بر روی پارچه پنبه ای، مقاومت در برابر آتش پارچه پنبه ای افزایش می یابد. کاربرد ماده chtac بر روی پارچه پنبه ای، برکاهش سرعت سوختن و طول شعله اثر منفی داشت اما افتر گلو را کم کرد.با کاتیونه کردن پارچه پنبه ای، نانورس بیشتری جذب پارچه گردید و با افزایش غلظت ماده کاتیونه، میزان جذب نانورس افزایش یافت. کاتیونه کردن پارچه پنبه ای، ثبات شستشویی تکمیل ضدآتش انجام شده بر روی پارچه را افزایش داد. طیف های ftir نیز حضور نانورس و ماده کاتیونه را بر روی پارچه پنبه ای اثبات کردند. کاربرد ماده کاتیونه بر زیردست پارچه تأثیری نداشت. اما کاربرد نانورس برروی پارچه تا حدودی کیفیت زیردست را کاهش داد. سفیدی پارچه های تکمیلی نیز بعد از کاتیونه کردن پارچه و کاربرد نانورس روی پارچه کم شد