نام پژوهشگر: سیده مرجان اسلامی طبایی
سیده مرجان اسلامی طبایی محمد قانع
تابش جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان امروز است. از آنجا که بشر به کمک استعداد و تفکر خود توانسته دنیا را در خدمت خود بگیرد، راه های پیشگیری و کاهش مخاطرات را نیز فراگرفته است. پیشرفت فن آوری، او را در معرض خطر های ناشی از مخاطرات ناشناخته فیزیکی، شیمیایی، زیستی و مخاطرات طبیعی ناشی از آتش، مواد شیمیایی، تابش و ارگانیسم های طبیعی چون باکتری و ویروس ها نیز قرار می دهد. خوشبختانه روش های ساده و موثرِ حفاظت از اغلب این مخاطرات در دسترس هستند و منسوجات یکی از اجزاء لازم تجهیزات حفاظتی به شمار می روند. تابش واژه کلی برای توصیف فرآیند صدور انرژی تابشی به شکل امواج الکترومغناطیس (موج های رادیویی، نور مرئی، فرابنفش، فروسرخ، گاما و...) یا ذرات است. از سطح هر جسمی همواره انرژی تابشی گسیل می شود و جسم های دیگر که در اطراف آن هستند، این تابش را دریافت می کنند. اثرات متقابل بین ماده و تابش الکترومغناطیس در علم طیف سنجی بحث می شود. با اندازه گیری پرتو الکترومغناطیس گسیل شده از جسم و یا میزان پرتو جذب شده توسط نمونه، اطلاعات طیف سنجی نمونه به دست می آید. در این پروژه از بین دو روش طیف سنجی اتمی و مولکولی روش دوم انتخاب شده است زیرا طیف سنجی مولکولی به اندازه گیری نوری گونه های مولکولی موجود در فاز بخار، محلول یا جامد (پارچه) می پردازد. در این پروژه، با در دست داشتن دو نوع تار پنبه ـ پلی استر و نایلون 6 و دو نوع پود آلومینیوم و مس، 6 نمونه پارچه مختلف پنبه پلی استر ، پنبه پلی استر- آلومینیوم، پنبه پلی استر-مس، نایلونی، نایلون-آلومینیوم و نایلون-مس را بافته و به کمک دستگاه اسپکتروفتومتری jasco v-570 و رابط jasco arn 475 طیف میزان جذب پرتو در پارچه ها را به دست آورده شد. در بین نمونه های فوق پارچه های پنبه پلی استر و نایلونی به عنوان نمونه های شاهد در نظر گرفته شدند و نتایج طیف سنجی نمونه های حاوی فلز با شاهد مربوطه مقایسه شدند. به طوری که طیف پارچه های پنبه پلی استر-آلومینیوم و پنبه پلی استر-مس با طیف پارچه پنبه پلی استر و طیف پارچه های نایلون-آلومینیوم و نایلون-مس با طیف پارچه نایلونی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به ضریب گسیلمندی بالاتر مس در مقایسه با آلومینیوم، جذب پرتو های الکترومغناطیس در پارچه های مسی بیشتر می باشد. این بدان معناست که پارچه مسی بهتر از سایر نمونه ها می تواند پرتو های فرابنفش را جذب کند و مانع از عبور آن و رسیدن به سمتِ دیگر منسوج شود. به این ترتیب، پارچه های فلزی به کار رفته در این پروژه، هدف مقاوم بودن در برابر تابش را برآورده می کنند و می توان از آنها به عنوان منسوجات حفاظتی استفاده نمود.