نام پژوهشگر: سیما یوسفی
سیما یوسفی فرهاد ثبوتی
در این پژوهش ما با روش توموگرافی تغییرات جانبی سرعت موج pn در ایران را محاسبه کردهایم. 1658 پرتو pn مورد استفاده قرار گرفتند. میانگین سرعت pn در ایران 8 کیلومتر بر ثانیه است. این سرعت بین 3/7 و 6/8 کیلومتر بر ثانیه تغییر میکند. نتایج به دست آمده همخوانی خوبی با زونهای تکتونیکی مهم ایران دارد. در غرب ناحیهی خزر که موهو در عمق کمتری قرار دارد (احتمالا به دلیل اقیانوسی بودن پوسته در این ناحیه) سرعت pn بیشتر از میانگین است. این مقدار در حدود 4/8 کیلومتر بر ثانیه به دست آمده است. در اطراف رشته کوههای زاگرس نیز سرعت به دست آمده بیشنهی 4/8 کیلومتر بر ثانیه را دارد. چنین سرعتی نشان از سرد بودن پوسته در این منطقه دارد. در البرز مرکزی و شمال غرب ایران سرعت pn کمتر از مقدار میانگین است. این مشاهده دلیلی بر وجود گوشتهی داغ دراین دو منطقه است. در کپه داغ سرعت pn بیشتر از میانگین به دست آمده است که این نتیجه با زمین شناسی منطقه تطابق خوبی دارد. بیشتر مناطق ایران مرکزی سرعت pn را کمتر از میانگین نشان می دهند. وجود کمربند آتشفشانی ارومیه دختر میتواند دلیل این مشاهده باشد.