نام پژوهشگر: مژده فتحی
مژده فتحی محمد ارجمند
تمایز سلولی و بدخیمی در سلولهای اصلی غده تیروئید، موسوم به سرطان تیروئید تمایز یافته(dtc) differentiated tyroid carsinoma شایعترین نوع سرطان تیروئید میباشد. مهمترین عامل سرطانزای شناخته شده در تیروئید، قرار گرفتن در معرض دوز بالای اشعه یونیزه است که موجب جهش در dna میگردد. یکی از مکانیزمهای مهم دفاعی بدن در جهت حذف اینگونه جهشهای ناخواسته، "مسیر نوترکیبی همولوگ" (نوترکیبی در توالیهای مشابه) است که در طی آن، همکاری چند ژن باعث جایگزین شدن بازهای قبلی بجای بازهای جهشیافته و در نتیجه ترمیم dnaی آسیب دیده میگردد. یکی از ژنهای مهم این مسیر، ژن rad51است. با درک اهمیت عملکرد ژنهای این مسیر در ترمیم dna میتوان حدس زد هر گونه تغییر در ساختار ژن rad51 و ژنهای مرتبط با آن میتواند امر ترمیم dna را مختل و موجب پدیدار شدن جهش و بروز سرطان گردد. بنابراین از ارتبا ط جهش (که میتواند به شکل جابجایی در یک نوکلئوتید یا snp باشد) با بالا رفتن ریسک سرطان، میتوان به عنوان یک "فاکتور پیش آگهی" مهم در امر غربالگری بیماران استفاده نمود. در مطالعات قبلی از ارتباط جایگزین شدن سیتوزین بجای گوانین در ناحیه 135 ژن rad51 rad51 135 g>c)) و بالا رفتن ریسک سرطان پستان، نتایج معنیداری بدست آمده است و در پی آن، ارتباط این snp با دیگر سرطانها در جمعیتهای مختلف جهان در حال بررسی میباشد. در این مطالعه به ارتباط اینsnp با افزایش ریسک سرطان تیروئید تمایز یافته (dtc) در محدودهای از جمعیت ایران پرداختهایم. جهت انجام این مطالعه مورد شاهدی، پس از نمونهگیری و تخلیص dna به روش salting out جهت بررسی وجود این snp تمام نمونهها تحت pcr-rflp قرار گرفت. پس از مقایسه توالیهای مشاهده شده با hardy–weinberg equilibrium و مشاهده هیچگونه جهشی نه در گروه بیمار و نه در گروه کنترل، ریسک نسبی به عنوان ((or با 95% اطمینان توسط آنالیز logistic regression analyses بیان شد.gg+cg or(95%ci) 0.54-1.67. نتایج بدست آمده از این مطالعه ارتباط معنیداری را بین افزایش ریسک سرطان dtc با snp مورد آزمایش نشان نداد. بهرحال رد یا قبول این فرضیه منوط به مطالعات بعدی در جمعیتهای بزرگتر میباشد.