بدون تردید یکی از ارکان توسعه امروزی دنیا انرژی است، که از این میان نفت به عنوان ماده اصلی تامین انرژی جهان از جایگاه خاصی برخوردار است. همچنین با نظری به ساختار اقتصاد ایران می توان بیان کرد که نفت مهمترین عامل تاثیرگذار بر ساختار اقتصاد ایران می باشد به طوری که تغییرات این متغیر و اثر گذاری ان بر متغیرهای کلان اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است. حال از میان متغیرهای کلان اقتصادی، بیکاری یکی از مهمترین ان هاست، که تمام تلاش دولت ها، خصوصا کشورهای در حال توسعه در صدد کاهش وبه حداقل رساندن این موضوع می باشد. لذا دستیابی به این هدف در سایه بررسی دقیق ترارتباط این دو متغیر بسیار مهم در اقتصاد ایران می باشد. تمرکز اصلی این تحقیق در تفکیک اثر قیمت نفت به متغیر های قیمت ساده نفت، قیمت های افزایشی نفت،خالص قیمت های افزایشی نفت، قیمت های کاهشی نفت و خالص قیمت های کاهشی نفت اشاره دارد. برای این منظور از مدل تصحیح خطای برداری و تکنیک توابع عکس العمل تعمیم یافته به همراه تجزیه واریانس متعامد و داده ای فصلی 1-1367 تا 4-1387 استفاده شده است. نتایج توابع عکس العمل تعمیم یافته در مدل ساده قیمت نفت نشان می دهد، تکانه حاصله از قیمت نفت اثر معنا دار منفی بر بیکاری دارد. نتایج مدل دوم با حضور متغیر های قیمت های افزایشی نفت و خالص قیمت های افزایشی نفت بر ارتباط منفی دو متغیرتاکید داشته، که متغیر قیمت های افزایشی نفت تاثیر بیشتری داشته است. همچنین نتایج مدل سوم که با لحاظ قیمت های کاهشی نفت و خالص قیمت های کاهشی نفت می باشد، بیان می کند که بیکاری طی دوره های نخست پس از اعمال تکانه، افزایش یافته، اما در بلند مدت اثر متفاوتی داشته، به طوری که اثرات قیمت های کاهشی نفت بر بیکاری ناچیز بوده و در نهایت اثر خالص قیمت های کاهشی نفت منفی شده و حتی باعث کاهش بیکاری شده است.