چکیده برنامه ریزی فرآیندی است علمی که در طول زمان نحوه به ثمر رسیدن این فرآیند را نشان می دهد. ارزیابی برنامه ریزی های اجرا شده همواره کاستی های این فرآیند را نشان می دهد. بررسی و ارزیابی اثرات یک مگاپروژه و اینکه یک مگاپروژه در راستای چه فاکتورها و شاخص هایی اثرگذار است و مقیاس این اثرات چیست یکی از عمده چالشهای استقرار آن مگاپروژه می تواند باشد. نمونه پارس جنوبی یکی از موارد به تحقق پیوسته این مگاپروژه هاست. در این پژوهش بر مفاهیم توسعه، توسعه پایدار، منطقه، برونزایی منطقه و حرکت آن به سوی توسعه درون زا، ارزیابی اثرات و مدل خوشه های صنعتی به عنوان روشی برای درون زایی و پایداری از طریق اقتصاد کوچک مقیاس تأکید شده است. مطالعه موردپژوهی به طور خلاصه شامل معرفی میدان گازی پارس جنوبی و متاپروژه های پشتیبان آن می باشد. اثرات این مگاپروژه در پنج بخش 1- تاثیرات اقتصادی، 2- تاثیرات اجتماعی و فرهنگی، 3- تاثیرات کالبدی، 4- تاثیرات سیاسی و امنیتی و 5- تاثیرات زیست محیطی بررسی گردیده و در هرمورد مقیاس و نوع تأثیرات موجود و بالقوه بیان شده است. در انتها راهبردهای منتج از این تأثیرات در هفت بند 1- راهبردهای اجتماعی، 2- راهبردهای اقتصادی، 3- راهبردهای فرهنگی، 4- مدیریتی، 5- کالبدی، 6- راهبردهای خدماتی و 7- راهبردهای زیرساختی، طبقه بندی شده است. واژه های کلیدی توسعه، پارس جنوبی، ارزیابی اثرات، مگاپروژه