نام پژوهشگر: هادی زارع پور جوینانی

مقایسه و ارزیابی شاخص های اقلیمی خشکسالی و تعیین شاخص برتر جهت پهنه بندی در استان اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان 1390
  هادی زارع پور جوینانی   آرش ملکیان

در تحقیق حاضر، شش شاخص خشکسالی هواشناسی شامل شاخص دهک ها (di)، شاخص درصد نرمال بارندگی (pnpi)، شاخص بارش استاندارد شده (spi)، شاخص معیار استاندارد z-score (zsi)، شاخص z چینی (czi) و شاخص z چینی اصلاح شده (mczi) مورد ارزیابی قرار گرفته است. این شاخص ها طی یک دوره ی آماری 20 ساله بر روی 10 ایستگاه هواشناسی استان اصفهان در مقیاس های زمانی 1، 3، 6، 12،24 و 48 ماهه محاسبه شد. سپس شاخص ها از مقیاس ماهانه به واحد مشترک سالانه تبدیل گردیدند و به منظور انتخاب مناسب ترین شاخص، از کمینه ی بارندگی در طول دوره ی آماری بارندگی سالانه استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد شاخص دهک ها (di) و شاخص spi مقارن با سال وقوع کمینه بارندگی، رخداد خشکسالی شدید و بسیار شدید را در تمام ایستگاه های تحت مطالعه نشان می دهد. این دو شاخص از انحراف معیار کمتر و کارآیی بیشتری به لحاظ نمایش خشکسالی بسیار شدید نسبت به سایر شاخص ها برخودار می باشند. شاخص های (czi) در 4 ایستگاه تحت مطالعه با رخداد خشکسالی بسیار شدید در طی سال های وقوع کمینه ی بارندگی انطباق داشته و در 6 ایستگاه مقارن با سال وقوع کمینه ی بارندگی، با خشکسالی شدید و بسیار شدید تطابق نداشته اند. شاخص pnpi در یک ایستگاه با سال وقوع کمینه ی بارندگی، با خشکسالی شدید و بسیار شدید تطابق داشته و در 9 ایستگاه همانند شاخص zsi، با خشکسالی شدید و بسیار شدید تطابق و عملکرد مناسب و مشابهی نشان نداده اند. و بر این اساس مناسب ترین شاخص جهت تحلیل و پهنه بندی وضعیت خشکسالی در طی سال های یک دوره ی طولانی مدت به ترتیب الویت عبارتند از، شاخص دهک ها و spi در جایگاه نخست، شاخص czi در جایگاه دوم، شاخص pnpi در جایگاه سوم، شاخص zsi در جایگاه چهارم و شاخص mczi که هیچ گونه انطباقی نداشته، در جایگاه پنجم، در نهایت به منظور بررسی تعیین فراوانی، شدت و مدت وقوع پدیده خشکسالی در دراز مدت در منطقه ی مورد مطالعه از شاخص هایdi ،spi و czi و نیز به منظور پهنه بندی گستره های تحت تاثیر خشکسالی، در محیط نرم افزار arc gis از روش میان یابی معکوس استفاده شد. در نهایت نتایج حاصل از ارزیابی نشان دهنده تاثیر حساسیت خشکسالی های اقلیمی بر عرصه مورد مطالعه می باشد.