نام پژوهشگر: فائزه صیاد نصیری

اصلاح خواص و نانو ساختارهای محلول مائی ماده فعال سطح آنیونی با مایع یونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پایه 1389
  فائزه صیاد نصیری   سهیلا جوادیان فرزانه

تأثیر افزودن مایعات یونی بر پایه ی ایمیدازولیوم شامل 1-بوتیل-3-متیل ایمیدازولیوم برمید[bmim][br] ، 1-بوتیل-3-متیل ایمیدازولیوم کلرید[bmim][cl] ، 1-هگزیل-3-متیل ایمیدازولیوم برمید[hmim][br] و 1-هگزیل-3-متیل ایمیدازولیوم کلرید[hmim][cl] ، در تغییر خواص محلول های مائی ماده ی فعال سطح آنیونی سدیم دو دسیل سولفات(sds) ، با روش های اندازه-گیری کشش سطحی، هدایت سنجی، طیف سنجی مرئی-فرابنفش (uv-vis) و ولتامتری چرخه-ای(cv) ، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در اندازه گیری های کشش سطحی با افزودن درصد های وزنی متفاوت از مایعات یونی مذکور به سیستم حاوی sds، پارامترهای مهم شیمی فیزیکی، همچون غلظت بحرانی میسلی شدن(cmc) و غلظت اضافی سطح(?max) ، اندازه گیری و تعیین گردید. از نمودارهای هدایت سنجی، پارامتر های درجه ی تفکیک یون مخالف (?) و cmc محاسبه شدند. نتایج حاصل نشان داد که نقش مایعات یونی در اصلاح خواص محلول های مائی sds، برجسته تر از الکترولیت های متداول می باشد؛ به گونه ای که با افزودن تنها 05/0 درصد وزنی از مایعات یونی با گروه بوتیل، مقادیر cmc به میزان 79 درصد کاهش می یابد، در حالی که الکترولیت هایی نظیر nacl و nabr در شرایط یکسان، مقدار cmc را به اندازه ی 20 درصد کاهش می دهند. داده ها نشان دادند که مایعات یونی با طول زنجیر 6 کربن در سیستم های حاوی sds، در نقش کمک ماده ی فعال سطح ظاهر می شوند، در صورتی که مایعات یونی با طول زنجیر کوتاه تر، تنها به صورت الکترولیت عمل می کنند. هم چنین نتایج حاصل نشان داد با تغییر یون مخالف مایعات یونی از برمید به کلرید، خواص محلول های مائی sds تغییر نمی کند. در بخش دوم، به منظور بررسی تأثیر مایعات یونی بر ساختار و اندازه ی میسل های sds، از روش های طیف سنجی مرئی-فرابنفش و ولتامتری چرخه ای و میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem) استفاده شد. داده ها حاکی از این است که با افزودن مایعات یونی با گروه بوتیل، ابعاد تجمعات از 86/0 نانومتر به 6 نانومتر افزایش می یابد. در حضور مایعات یونی با گروه هگزیل، تغییر فازی از وسیکل (100 نانومتر) به میسل (15 نانومتر) مشاهده می شود که تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری نیز نتایج حاصل را تأیید کردند. با افزودن مایعات یونی به سیستم مائی sds، افزایشی در پارامتر بر هم کنش، (kd)، مشاهده می شود که به افزایش اندازه و تغییر ساختار تجمعات، نسبت داده می شود. روش های کمومتریک، نظیر (mcr-als) و (efa) برای آنالیز داده های ولتامتری چرخه ای در سیستم حاوی sds خالص به کار گرفته شد. حضور سه گونه شامل منومر، تجمعات پیش از میسل و میسل در سیستم مذکور به اثبات رسید.