در فناوری نانو ذرات با اندازه های بین 1 تا 100 نانومتر مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرند به دلیل نوع ساختار ، اندازه ی کوچک و شکل خاص ، این ذرات از خود خواص جدید ی را به نمایش نهاده که بدین سبب کاربردهای فراوانی در پزشکی ، الکترونیک و در زمینه های محیط زیست از خود به نمایش می گذارند. گرچه مزیت های زیادی برای محصولات فناوری نانو در نظر گرفته می شود ، اما خطرات احتمالی این ذرات در زندگی و سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده نیز می بایست لحاظ گردد. تحقیقات نشان داده است که برخی از اثرات مضر و منفی برای برخی از نانوذرات وجود دارد. نانو ذرات فریت کبالت و روی به عنوان یک نانوذره ی بسیار متداول در مصارف پزشکی به عنوان عوامل افزایش کنتراست در عکس برداری ها به خصوص mri و سیستم های تحویل رسانی دارو ها کاربرد های فراوانی دارد. این ذرات می توانند به راحتی از محل اصلی خود جداشده و به درون اکوسیستم ها راه یافته و موجب ایجاد سمیت در محیط زیست جانداران گردد.در همین ارتباط پژوهش حاضر طراحی گردید تا اثرات سمی احتمالی نانو ذرات فریت کبالت و روی بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی کرم خاکی قرمز ، به عنوان یک بیواندیکاتور مهم در خاک ، مورد بررسی قرار گیرد. اول از هرچیز به مشخص سازی میزان حدکشندگی (ld50) نانو ذرات فریت کبالت و روی برای کرم های خاکی قرمز پرداختیم و مشخص گردید که میزانppm 1650? ld50 بوده و براین اساس جهت انجام آزمایش ها از سه غلظت زیر حد کشندگی ppm 1200و1000،.800 استفاده شد. غلظت های مختلف نانو ذرات فریت کبالت و روی با غذای کرم های خاکی مخلوط شد و به مدت 14 روز دوره ی تیمار به طول انجامید. پس از انقضای این مدت از کرم های خاکی هوموژنیت تهیه شد و میزان پراکسیداسیون لیپید ها (lpo/mda) ، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز ، گلوتاتیون پر اکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز ، هم چنین میزان آسیب به dna ، آزمایش گریز از محل ، تعیین میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی مایع سلومی و بررسی تغییرات الگوی پروتئینی بدن کرم های خاکی به کمک روش sds-page ، مورد سنجش قرار گرفتند . بر طبق نتایج حاصله دریافتیم نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب ایجاد القاء استرس اکسیداتیو و افزایش پراکسیداسیون لیپید ها در بدن کرم های قرمز شده و از سویی دیگر موجب افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گردیدند. هم چنین مشخص گردید که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب آسیب به dna شده که در واقع در این جا نانو ذرات فریت کبالت و روی باعث افزایش درصد تعداد سلول های آپوپتاتیک گردیدند . بررسی ها مشخص نمود که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب کاهش توان آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم ها شده و هم چنین کرم های خاکی به سرعت از خاک های آلوده به نانو ذرات فریت کبالت و روی دور گشته که در واقع نشان دهنده ی anr% بسیار مثبت می باشند.داده های حاصل از الکتروفورز نشان داد که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب افزایش وسعت برخی ازباند های پروتئینی در ژل های تهیه شده از هوموژنیت کرم های خاکی می شوند. در مجموع بررسی ما نشان می دهد که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب بروز صدمات بسیار خطرناک و کشنده در بی مهرگان خاک زی نظیر کرم های خاکی شده لذا در استفاده از آنان می بایست حداکثر احتیاط را لحاظ نمود. کلید واژه ها : فناوری نانو ، نانو مواد ، نانو ذرات ، فریت کبالت و روی ، لومبریکوس روبللوس ، استرس اکسیداتیو ، تخریب dna ، تست گریز از محل.