نام پژوهشگر: کافیه دورویی

بررسی تغییر ساختار گروه های سنی اشتغال زنان و عوامل موثر بر آن طی سال های85-1335
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  کافیه دورویی   شهلا کاظمی پور

در سال های اخیر مباحث فراوانی پیرامون حضور زنان در صحنه های اجتماعی و اهمیت نقش آنها در بازارکار به عمل آمده و نظراتی ارائه شده، اما مسأله اشتغال زنان در ایران، یکی از مهم ترین مسائلی است که علی رغم اهمیت آن، تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و یا لااقل توجه کافی به آن صورت نگرفته است. اگرچه حضور فعال زنان در جریان زندگی روزمره و نقش پر اهمیت آنان در اداره امور خانه و انجام وظایف خانه داری و تربیت و پرورش کودکان، حقیقتی انکارناپذیر است، لیکن واقعیت امر این است که نقش زنان در تولید و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هنوز در جامعه ما پنهان شده؛ به طوری که غالبا به چشم نمی آید و یا بهای کمتری به آن داده می شود. هدف اصلی این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر تغییر ساختار گروه های سنی اشتغال زنان است. به عبارت دیگر در این تحقیق به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال هستیم که اثر عوامل اقتصادی – اجتماعی بر سهم جمعیتی گروه های سنی اشتغال زنان در استان های مختلف کشور چگونه و به چه مقدار بوده و روند تحولات آنان نیز چگونه بوده است؟ روش مطالعه این پژوهش، روش اسنادی می باشد با توجه به اینکه تحلیل ها بر روی داده های سرشماری صورت می گیرد، روش تحلیل داده ها ثانویه به حساب می آید. به همین منظور برای انجام مطالعه حاضر داده ها و آمارهای مورد نیاز را از آرشیو ها و آمار رسمی مراکز معتبر اخذ نمودیم. جامعه ی آماری این تحقیق را استان های کشور طی سرشماری های 85-75-65-55-45-1335 تشکیل می دهند. واحد تحلیل، استان های کشور در طی دهه های مذکور است. در این تحقیق به دلیل در دسترس بودن اطلاعات مورد نیاز در طی پنج دهه ی اخیر از نمونه گیری خودداری و جامعه ی نمونه منطبق با جامعه ی آماری است. نتایج این بررسی نشان می دهد، تغییر ساختار گروه های سنی اشتغال زنان تا حدودی ناشی از افزایش سریع نسبت جمعیت فعال سنی در سال های 75-1355 است، این افزایش خود ناشی از برآیند تأثیر عوامل جمعیتی مانند باروری، مرگ ومیر و مهاجرت بوده است. اثر باروری بر رشد جمعیت فعال سنی با تأخیر زمانی همراه است (اثر تأخیری باروری) به این معنا که جمعیتی که در هر سال معین متولد می شوند 15 سال بعد وارد جمعیت فعال سنی می شوند. این تحقیق همبستگی مستقیم میان تعداد موالید و رشد سالانه ی جمعیت فعال سنی را نشان می دهد. اثر مرگ و میر بر رشد جمعیت فعال سنی به دو صورت فوری و تأخیری است: در اثر تأخیری، با کاهش سطح مرگ و میر جمعیت زیر 15 سال، احتمال بقاء جمعیت از تولد تا 15 سالگی افزایش یافته و لذا نسبت بسیاری از جمعیت زیر 15 سال در آینده وارد سنین فعالیت می شوند. در اثر فوری، کاهش سطح مرگ ومیر در سنین فعالیت باعث افزایش جمعیت فعال سنی و تسریع رشد این جمعیت می شود. این تحقیق همبستگی امید به زندگی زنان را در 15 سالگی و افزایش جمعیت فعال سنی از سال های 1385-1365 را نشان می دهد. اثر مهاجرت بر رشد جمعیت فعال سنی، اثر فوری است. این تحقیق همبستگی مهاجرت های بین استانی با افزایش جمعیت فعال در استان های کشور را در طول دهه ی 75-65 13 نشان می دهد.