نام پژوهشگر: ماجده ملکیان
ماجده ملکیان خدایار همتی
بابونه آلمانی (matricaria chamomilla) از مهمترین و پرمصرف ترین گیاهان دارویی اسانس دار محسوب می گردد. کامازولن از جمله مهمترین اجزاء موجود در ترکیبات فرار بابونه آلمانی به شمار می آید که تعیین کننده کیفیت اسانس می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر بستر کشت و محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیک و مواد ثانویه اکوتیپ های بابونه آلمانی، طی سال 89-1388 در بنیاد علمی حریری بابل و دانشگاه های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و شهید بهشتی تهران انجام شد. آزمایش در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی، در سه تکرار و در شرایط آب و هوائی مازندران صورت پذیرفت. بسترهای کشت شامل خاک مزرعه، کود زیستی فسفاته، کود دامی، کود مرغی، کود شیمیائی و تیمار اسید سالیسیلیک در چهار غلظت (0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار) بکار برده شد. اکوتیپ های مورد بررسی شامل زابل، ایتالیا و تهران بود. متغیرهای اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک گل، قطر و ارتفاع نهنج و تعداد گل، درصد و عملکرد اسانس و درصد کامازولن بود. نتایج نشان داد که تاثیر بستر کشت بر متغیرهای وزن تر و خشک گل، وزن تر بوته و تعداد ساقه فرعی در سطح 001/0> درصد و بر وزن خشک بوته و تعداد گل در سطح 1 درصد معنی دار گردید، بطوریکه افزایش صفات ذکر شده، تحت تاثیر کود مرغی به دست آمد که تفاوت معنی داری را نسبت به بستر شاهد نشان داد. همچنین نتایج حاکی از تاثیر تیمارها و اثرات متقابل آن ها بر میزان اسانس، عملکرد اسانس و میزان کامازولن در سطح 001/0> درصد بود. حداکثر میزان اسانس (73/1 درصد وزنی) تحت تاثیر متقابل بستر کود شیمیایی و اکوتیپ زابل به دست آمد و کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظت 4-10 مولار موجب افزایش اسانس اکوتیپ زابل گردید. همچنین حداکثر عملکرد اسانس (101/0 گرم در گلدان) نیز تحت کاربرد همزمان کود شیمیایی و اسید سالیسیلیک در غلظت 4-10 مولار ایجاد شد. در تاثیر متقابل اکوتیپ و بستر کشت، حداکثر عملکرد اسانس از اکوتیپ ایتالیا در بسترهای شیمیایی (072/0 گرم در گلدان) و مرغی (071/0 گرم در گلدان) به دست آمد و کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظت 2-10 مولار باعث افزایش عملکرد اسانس اکوتیپ ایتالیا شد. در مقابل حداقل عملکرد اسانس (029/0 گرم در گلدان) در بستر کود دامی و از اکوتیپ زابل حاصل گشت و کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظت 4-10 مولار باعث کاهش عملکرد اسانس اکوتیپ زابل گردید. حداکثر کامازولن با میزان 27/3 درصد در تاثیر متقابل کود مرغی و اکوتیپ ایتالیا به دست آمد، در مقابل حداقل میزان کامازولن (755/0 درصد) در تاثیر متقابل بستر شاهد و اکوتیپ ایتالیا ثبت شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در غلظت 2-10 مولار باعث افزایش کامازولن در اکوتیپ ایتالیا گردید.