نام پژوهشگر: جمیله غفاریان عیدگاهی مقدم

تبیین مبانی و اصول تربیتی قصص قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1389
  جمیله غفاریان عیدگاهی مقدم   عزت خادمی اشکذری

چکیده هدف از این تحقیق تبیین مبانی و اصول تربیتی قصص قرآن کریم براساس اصول ومبانی تربیتی دراسلام بیان شده است. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی و تحلیلی است . وجامعه پژوهش مجموعه قصص قرآن درنظرگرفته شده است . نتایج به دست آمده نشان می دهد که؛ داستان های قرآن بر یک مبنای واحد که همان انسان شناسی است استوار می باشد.بیشترین تأکید در داستان های قرآن بر چهار اصل (توحید، محبت، تفکر و آزادی و مرگ اندیشی) می باشد. در ارتباط با علل تکرار داستان ها و تمثیلات قرآن می توان به موارد متعددی اشاره کرد. از آن جمله تکمیل تصویرها (پیام ها)؛ نشانه وحی کتاب الهی؛ اصالت دادن به محتوا؛ عبرت آموزی؛ آرامش دل پیامبر اکرم(ص) و مومنان؛ اهمیت روش حفظ و تکرار و تفاوت فردی. و در ارتباط با علل استفاده خداوند از قصص در قرآن چنین می توان استدلال کرد: 1- علل استفاده از داستان ها در قرآن: بهره گیری تربیتی؛ تاریخ نگاری؛ دلداری به پیامبر و مومنان؛ آشنایی با سنت های حاکم بر تاریخ؛ بلاغ؛ بیان اعجاز غیبی قرآن؛ بیان نتایج اعتقادی و اخلاقی؛ ابلاغ پیام و حجت؛ انذار(هشدار) و عبرت گیری. 2- علل استفاده از تمثیلات در قرآن: نیل به معرفت؛ درک همگانی؛ اهداف تربیتی؛ تذکر و یادآوری؛ تفکر و اندیشیدن؛ درک برای عالمان؛ حسی نمودن مسائل عقلی؛ ایجاز؛ کاستن از تلخی پند؛ ایجاد تنوع و خاموش کردن افراد لجوج. از جمله نتایج این پژوهش می توان به نکات زیر اشاره کرد. 1- با توجه به اهمیت شیوه خاص بیان قرآن و بهره گیری از انواع تمثیل در قصص قرآن می توان در مقوله روشهای تدریس با توجه به محتوای درسی ،در دروسی که نیاز به تغییر نگرش ، حسی بودن مسائل عقلی ، انتقال معانی بسیار در قالب الفاظ مختصرو ...استفاده نمود.2- با توجه به اصل تدریجی بودن تربیت و رعایت نزول آیات بر همین اساس وسایر اصولی که در این پژوهش به آنها اشاره شده است می توان با الگو برداری از شیوه بیان قصص به ارتقاءسطح مطلوبیت و تسهیل و کارایی امر آموزش برای کودکان و نوجوانان بهره برد.3- با توجه به بحث آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان و تاثیر فراوان قصه در آموزش فلسفه می توان قصص قرآن را به عنوان غنی ترین منابع در این زمینه بکار گرفت واژگان کلیدی: مبانی تربیت، اصول تربیت، مفهوم تربیت، قصص قرآن کریم، مبانی تربیتی قرآن