نام پژوهشگر: امیرحسین فرج نژاد
امیرحسین فرج نژاد محمدرضا محزونیه
ویروس نقصان ایمنی گاو (bovine immunodeficiency virus) از خانواده ی رتروویریده (retroviridae)و جنس لنتی ویروس (lentivirus) است و اولین بار توسط van der maaten و همکاران در سال 1972 از یک گاو شیری 8 ساله با علائم لنفوسیتوز پایدار، هیپر پلازی لنفوئیدی، انسفالوپاتی، ضعف پیش رونده، لنفادنونوپاتی و لاغری جدا شد. ابتدا آن ویروس را شبه ویسنا (visna like) نامگذاری کردند، اما پس از کشف ویروس نقصان ایمنی انسان (hiv) و شناسایی شباهت های فراوان بین این دو ویروس، به عنوان ویروس نقصان ایمنی گاو نام گذاری شد. تاکنون وجود گاوهای شیری و گاو میش های دارای آنتی بادی علیه biv در شمال آمریکا، جنوب آمریکا، اروپا، آسیا، آفریقا و استرالیا به اثبات رسیده، اما پژوهش های انجام شده در این زمینه در ایران بسیار اندک بوده است. با وجودی که شیوع سرمی biv در سراسر جهان بین 4/1? تا 64? گزارش شده است، اما در اغلب مطالعات این میزان در محدوده ی 4? تا 6? است. مطالعات انجام شده در استان های چهار محال و بختیاری و اصفهان فراوانی این عفونت ویروسی را به ترتیب 7/5% و 3/3% گزارش کرده اند. در مطالعه ی دیگر فراوانی این ویروس در استان چهارمحال و بختیاری 2/16% به دست آمد. این فراوانی در گاوهای کشتار شده در کشتار گاه تهران 60% درصد بوده است. ویروس شناسان در مورد بیماری زایی biv در حیوانات هنوز به توافق نرسیده اند. انسفالیت، نقص ایمنی و کاهش شیر به این ویروس نسبت داده شده است، اما در گوساله هایی که به طور تجربی آلوده شده اند این علائم به سختی بروز یافتند. پس از جداسازی اولین ویروس در سال 1972، سه جدایه ی دیگر هم از سایر نقاط جهان به دست آمد که نشان می داد ویروس در سراسر جهان گسترده شده است. یک جدایه ی جدید نیز اخیرا از ایران شناسایی شده و در دست گزارش است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ویروس نقصان ایمنی گاوان بر فاکتورهای تولیدی گله های گاو شیری بوده است، از جمله این فاکتورها که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت می توان به تولید شیر، روزهای شیرواری (days in milk)، روزهای باز (days open)، تعداد سلول های پیکری موجود در شیر (somatic cell count) اشاره کرد. در این مطالعه اقدام به جمع آوری نمونه های خونی از 1800 رأس گاو از گاوداری شرکت قیام گردید. پس از اخذ نمونه ی خون با لوله های ونوجکت هپارینه و جدا کردن پلاسما از هر نمونه و کدبندی آن ها، نمونه ها به میکروتیوب منتقل و تا زمان انجام آزمون در دمای 18- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. با استفاده از روش elisa و تایید با nested pcr نمونه های biv مثبت را شناسایی شد. سپس شاخص های تولیدی گاوهای آلوده به biv نسبت به میانگین گله و گاوهای biv منفی همگن با استفاده از آزمون های آماری مورد مقایسه قرار گرفت. 83/0% نمونه ها مثبت گزارش شدند که در مقایسه با مطالعات پیشین رقم کم تری را نشان می دهد، همچنین ارتباطی میان آلودگی با biv و تولید شیر و روزهای باز پیدا نشد. گاوهای آلوده به این ویروس به طور معنی داری scc کم تری در مقایسه با سایر گاوهای گله داشتند.