نام پژوهشگر: افشین عمرانی
افشین عمرانی غلام نبی فیضی چکاب
پایان نامه پیش رو تحقیقی است پیرامون ماهیت و کارکرد اعتبارات اسنادی ضمانتی.اعتبارات اسنادی ضمانتی گرچه ابتدا به عنوان ابزاری جهت دور زدن منع صدور ضمانت نامه ها به وجود آمد، اما با گذشت زمان به ابزار ضمانتی کار آمدی در جهان تبدل شده و آرام آرام تا حدی تکامل یافت که قوانین خاصی، جدای از قواعد متحد الشکل اعتبارات اسنادی، برای حاکمیت بر آن وضع شد. این سند ابزاری برخاسته از نیازهای بازرگانی و روابط تجاری بوده که نخست توسط تجار و بانک های بازرگانی به وجود آمده و در مرحله بعدی مورد حمایت قانون گزاران و دادگاه ها واقع شده. به همین سبب در برخورد با این سند باید همواره به وصف تجاری بودن آن و هدفش، که پرداخت سریع وجه اعتبار می باشد، توجه کرد. در حقیقت این سند به کارفرمایانی که موقعیت مناسبی در معاملاّت ندارند، یاری می دهد تا از منافع خود را در برابر نقض تعهدات از سوی پیمان کاران پاسداری کنند. دادگاه ها با توجه به این هدف باید از صدور بی رویه دستور منع، که می تواند به جایگاه و کاربری این سند ضربه بزند، جلوگیری کنند. تنها در صورت بروز تقلب است که دادگاه ها باید با صدور دستورِ موقتِ منع از پرداخت وجه، بانک ها را از پرداخت وجه اعتباری که به طور متقلبانه مورد درخواست واقع شده، بازدارند. با این حال در این امر باید بین دو هدف یعنی اجرای عدالت و حفظ جایگاه اعتبارات اسنادی ضمانتی، تعادل ایجاد شود. در این پژوهش ضمن بیان اصول و ضوابط اعتبارات اسنادی که بین اعتبارات تجاری و ضمانتی مشترک است، به شرح اوصاف، ماهیت و کاربرد اعتبارات اسنادی ضمانتی و مقایسه آن با ابزارهای حقوقی مشابه پرداخته می شود. اعتبارات اسنادی ضمانتی با وجود شباهت هایی که در ماهیت و کارکرد با اسنادی چون ضمانت نامه های بانکی و اعتبارات اسنادی تجاری دارد، سندی کاملا متفاوت می باشد که خلاء آن را نمی توان با دو سند یاد شده پر کرد. در حقیقت آنچه از این مقایسات به دست می آید این است که اعتبار اسنادی ضمانتی، ابزاری منحصر به فرد است که نگاه حقوقی انحصاری را می طلبد و گنجاندن آن در ردیف ابزارهای مشابه اگر منجر به نادیده گرفتن تفاوت ها و ویژگی های این ابزار شود، به هیچ روی سازنده نبوده و فارغ از نتایج حقوقی که این رویکرد در پی دارد، از نظر واقعیات تجاری و فنی زیان بار است. بررسی مقررات حاکم بر اعتبار اسنادی ضمانتی نیز موید همین امر است. رویه ها و مقررات بین المللی تا زمانی که اعتبار اسنادی ضمانتی را در کنار دیگر ابزارها، مشمول احکام واحدی قرار داده اند، نتواسته اند کارایی لازم را داشته باشند. این پایان نامه در سه بخش به موضوع اعتبارات اسنادی ضمانتی می پردازد. بخش اول به بررسی اعتبارات اسنادی و مسائل مشترک بین انواع گوناگون این اعتبارات یعنی تعریف اعتبارات اسنادی، طرفین آن، ویژگی های حقوقی و کاربرد اعتبارات اسنادی واصول مهم حاکم بر اعتبارات اسنادی می پردازد. بخش دوم به مقایسه اعتبارات اسنادی ضمانتی با ابزارهای مشابه اختصاص دارد. در این بخش تفاوت ها (و شباهت های) اعتبارات اسنادی ضمانتی با اعتبارات اسنادی تجاری، ضمانت نامه های بانکی و دیگر ابزارهای ضمانتی بیان شده و از این طریق کارکرد منحصر به فرد اعتبارات اسنادی ضمانتی آشکار می شود. بخش سوم ماهیت و کاربرد اعتبارات اسنادی ضمانتی را بررسی کرده و پس از ذکر تاریخ، نحوه پیدایش، خصوصیات و انواع این سند تجاری، به بررسی قواعد و رویه های حاکم بر اعتبارات اسنادی ضمانتی می پردازد.