نام پژوهشگر: مرجان الشریف
مرجان الشریف فاطمه بهرامی
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثر بخشی آموزش گروهی مادران طلاق (با رویکرد تلفیقی) و دختران طلاق( با رویکرد تلفیقی )در مقطع ابتدایی شهر اصفهان بر سازگاری آنان بود. این پژوهش به شیوه ی نیمه تجربی با طرح تحقیق آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه اجرا گردید. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان مطلقه تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر اصفهان و دختران آنها در مقطع ابتدایی در سال 1389 می باشد. به منظور اجرای طرح پژوهشی، ابتدا از بین مراکز هشت گانه خدمات اجتماعی بهزیستی، یک مرکز به صورت تصادفی انتخاب و از بین زنان مطلقه خودسرپرست که دارای دختران مقطع ابتدایی بودند، 20 نفر نمونه ی در دسترس و داوطلب انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پس از انجام نمونه گیری، یک جلسه ی پیش آزمون برای هر دو گروه آزمایشی و گواه تشکیل گردید که در طی آن از مادران درخواست شد تا به فرم جمعیت شناختی و نیز پرسشنامه های سازگاری پس از طلاق فیشر (fdas)، توانایی ها و مشکلات (sdq)، سازگاری کودکان با طلاق (dai-r) پاسخ داده و همچنین از دختران آنها درخواست شد تا به پرسشنامه های باورهای(منفی)کودکان درباره طلاق والدین (cbaps) و دلبستگی والد- کودک (ippa-r) پاسخ دهند. پس از آن 8 جلسه آموزش (1ساعت و نیم،دو بار در هفته) به شیوه ی رویکرد تلفیقی به مادران و 7 جلسه آموزشی (1 ساعته،یک بار در هفته) به شیوه ی رویکرد تلفیقی به دختران گروه آزمایشی آموزش داده شد. در پایان دوره ی آموزشی، پرسشنامه های مذکور به عنوان پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس انجام پذیرفت. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که: آموزش گروهی مادران طلاق با رویکرد تلفیقی و دختران طلاق با رویکرد تلفیقی در مقطع ابتدایی در گروه آزمایش در مرحله ی پس آزمون بر سازگاری مادران و زیرمقیاس های آن شامل (احساس خودارزشی، رها شدن، خشم نسبت به همسر قبلی، سوگ، صمیمیت اجتماعی، خودارزشی اجتماعی)، بر مشکلات کودکان و زیرمقیاس های آن شامل (علائم هیجانی، مشکلات سلوک، بیش فعالی، مشکلات ارتباطی با همسالان، رفتارهای مطلوب اجتماعی)، بر باورهای (منفی) کودکان درباره طلاق والدین و چهار زیرمقیاس آن شامل (تمسخر و اجتناب از سوی همسالان، سرزنش پدری، ترس از ترک و رها شدن، خودسرزنشی)، بر سازگاری کودکان و زیرمقیاس های آن شامل (تعارض خانواده و عملکرد نامطلوب، شرایط طلاق مطلوب و نگهداری کودک، پیامد مثبت طلاق، سیستم حمایت بیرونی، مرحله ی انتقالی طلاق)، بر کیفیت دلبستگی کودکان به والدین و زیرمقیاس های آن شامل (اعتماد، ارتباط، ازخودبیگانگی) به صورت معناداری اثرگذار بوده است، اما بر دو زیرمقیاس باورهای (منفی) کودکان درباره ی طلاق والدین شامل (سرزنش مادری و امید به هم پیوستن و ازدواج مجدد) بی اثر بوده است.