نام پژوهشگر: مریم رضایی
مریم رضایی علی افشاری
سوسکهای خانوادهی carabidae با داشتن بیش از 40 هزار گونهی شناخته شده در دنیا، یکی از مهمترین گروههای شکارگرهای عمومیخوار در بومسامانههای کشاورزی به شمار میروند. به دلیل شکارگر بودن اغلب این سوسک ها و نقش آنها در تنظیم جمعیت آفات و افزایش تنوع زیستی در بومسامانههای کشاورزی، شناسایی گونه های غالب، بررسی روند تغییرات فصلی و برآورد تنوع آنها در بومسامانههای کشاورزی، به استفادهی مطلوبتر از این سوسکها در کاهش جمعیت آفات کمک زیادی خواهد کرد. در طی این بررسی که در دو فصل زراعی 1388 و 1389 در شهرستان آزادشهر انجام گرفت، با استفاده از تلههای گودالی و نوری، فون و روند تغییرات فصلی جامعهی سوسک های carabidae و گونهی غالب آن در مزارع گندم، کلزا، گوجه فرنگی، باقلا و سویا و باغات هلو، زیتون و مخلوط هلو- زیتون مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از سه شاخص مارگالوف، سیمسون و شانون- ویور، تنوع زیستی آنها برآورد گردید. در مجموع، 50 گونه متعلق به 13 زیرخانواده، 20 قبیله و 35 جنس جمعآوری شدند که از میان آنها، دو گونهی paratachys turkestanicus و notiophilus danieli برای اولین بار از ایران گزارش میشوند. سوسکهای این خانواده از غنای گونهای بالایی در منطقه برخوردار بودند و تعداد 31، 24، 22، 19، 18، 18، 12 و 12 گونه به ترتیب از باغات مخلوط هلو- زیتون، مزارع کلزا، مزارع گندم، باغات هلو، مزارع گوجهفرنگی، مزارع باقلا، مزارع سویا و باغات زیتون جمعآوری و شناسایی شدند. گونههای غالب در این بومسامانهها به ترتیب عبارت بودند از: harpalus rufipes، harpalus distinguendus، agonum dorsale، harpalus rufipes، poecilus cupreus، agonum dorsale، harpalus rufipes وcalathus peltatus. در این بومسامانهها، مقدار شاخص سیمسون به ترتیب، 14/3، 93/4، 14/10، 57/2، 21/4، 15/6، 12/6 و 7/3 و مقدار شانون- ویور به ترتیب 58/1، 16/2، 58/2، 52/1، 80/1، 95/1، 2 و 58/1 برآورد شدند. بیش ترین (24/1±524/9) و کم ترین (12/0±450/0) میانگین تعداد سوسکهای به دام افتاده در هر تله به ترتیب به بخشهای مرکزی باغات مخلوط هلو- زیتون و حاشیه های مزارع سویا مربوط بودند. به طور کلی، سوسکهای زمینی از تنوع بالایی در این منطقه برخوردار بودند و مطالعه زیستشناسی و رفتارهای تغذیهای و غذایابی آنها میتواند به حفاظت بهتر آنها در مزارع و باغات کمک نماید.
مریم رضایی مسعود تقوایی
چکیده ندارد.