نام پژوهشگر: زهرا فرهید
زهرا فرهید منصور پهلوان
چکیده» اسلام کامل ترین برنامه ی زندگی انسان است که بهترین و مناسب ترین احکام را در همه ی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، برای نیل به سعادت دنیوی و اخروی به بشریت عرضه نموده است و همچنین جهت ضمانت و حسن اجرای احکام و قوانین در جامعه روش های خاصّی را به کار گرفته که فریضه ی امر به معروف و نهی از منکر یا نظارت عمومی و همگانی مسلمانان یکی از آن هاست. در جامعه ی اسلامی، از صدر اسلام، پیامبر گرامی (ص) و اصحاب ایشان و نیز پیشوایان معصوم (علیهم السلام) از امر به معروف و نهی از منکر، در جهت پاسداری از اصول مکتب، به مثابه ی موثرترین ابزار و نیز یک تکلیف الهی، بهره گرفته اند. مسلمانان آن را وظیفه ی خود دانسته و به اجرای این دو فریضه ی بزرگ پایبند بوده و اهمیت خاصّی برای آن قائل بوده اند. زیرا خداوند این اصل تابنده را صراحتاً در حدود ده آیه از آیات قرآن کریم مورد توجه جدّی قرار داده و انجام آن را از ویژگی های اهل ایمان به شمار آورده است. گستردگی آثار با ارزش این فریضه ی الهی نسبت به آثار دیگر فرایض، به حدّی است که بی گمان باید پذیرفت، امر به معروف و نهی از منکر،از برجسته ترین و عالی ترین واجبات الهی است و برترین دینداری نیز در اجرای آن نهفته است. بنابراین، پژوهش و شناخت درباره ی اجرای این دو وظیفه ی دینی، لازم و مفید و در اولویت می باشد. مجموعه ی حاضر کوششی است در راستای شناخت بیشتر دو فریضه ی امر به معروف و نهی از منکر و بررسی جایگاه و اهمیت آن در آیات قرآن و روایات به کمک تفاسیر و دیگر منابع معتبر اسلامی که در شش فصل تهیه گردیده است. همچنین در این رساله لزوم عقلی و نیاز اجتماعی این اصل دینی مورد توجّه قرار گرفته و ابعاد اجرایی آن تبیین شده است. کلید واژه ها: امر، نهی، معروف، منکر، اصطلاح امر به معروف و نهی از منکر، نظارت همگانی و تقوای اجتماعی .