نام پژوهشگر: سمیرا پولکچی صابر

بررسی اثرات سمی تیمارهای شیمیایی و فیزیکی بر رشد تکوینی ماهی زبرا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده زیست شناسی 1388
  سمیرا پولکچی صابر   محمد کتب علی

بررسی اثرات مختلف سم شناسی بر روی جنین، عبارت است از ورود یک ماده شیمیایی به خون مادر و عبور آن از سد جفت. این ماده می تواند باعث مرگ جنین و یا نقص در یک یا چند عضو بدن او شود. این که دارو بر جنین چه اثری می گذارد به مرحله رشد جنین و تاثیر و مقدار دارو بستگی دارد. برخی داروهای خاص که در مراحل اولیه بارداری مصرف می شوند (20 روز پس از لقاح) می توانند به شیوه همه یا هیچ عمل کنند، یا باعث مرگ جنین شوند و یا هیچ اثری روی جنین نداشته باشند. در طول مراحل اولیه بارداری، جنین نسبت به نقایص مادرزادی بسیار مقاوم می باشد. اگرچه جنین خصوصا در هفته های سوم تا هشتم که اندامها در حال شکل گرفتن هستند، نسبت به نقایص مادرزادی بسیار آسیب پذیر می باشد. در حال حاضر به طور گسترده ای از ماهی زبرا به عنوان مدل ارگانیسم استفاده می شود که علل عمده آن عبارت است از: 1. اندازه کوچک: یک ماهی زبرا بالغ معمولا طولی بین40-30 میلی متر و وزنی در حدود 300 تا 800 میلی گرم دارد. 2.زمان تولید نسل کوتاه و رشد سریع: طول مدت هر نسل نسبتا کوتاه و در حدود سه ماه است و20-25 ماهی می تواند در محفظه 10 لیتری نگهداری شوند . 3. جفت گیری غیرفصلی: زبرا جفتگیری فصلی ندارد، و هر ماهی ماده می تواند 100-50 تخم به ازاء هر جفت گیری تولید کند. 4.مراحل جنین زایی سریع: مراحل جنین زایی با ایجاد طرح کلی بدن 24 ساعت پس از لقاح انجام شده و بسیاری از ارگان های داخلی 96 ساعت پس از لقاح تشکیل می شود که این معادل جنین 3 ماهه انسان است. جنین شفاف بوده و همچنین می تواند به مدت 5 روز در 100 میکرولیتر آب شیرین نگهداری شود. زرده جنین ، حاوی مواد مغذی است، بنابراین تا یک هفته نیازی به تغذیه نمی باشد. نویز سروصدای نامطلوب است. صدا لرزش محیط (معمولا هوا) می باشد. صدا دارای خصوصیاتی مانند شدت (بلندی صدا)، فرکانس (گام)، تناوب و مدت زمان می باشد. بسیاری از زنان باردار درمحل کار در معرض سر و صدا قرار می گیرند. نویز ممکن است به جنین و نوزادان آسیب برساند. جنین و نوزادانی که در معرض سر و صدای بیش از حد هستند ممکن است از افت شنوایی و دیگر عوارض این اثر رنج ببرند. صدا به خوبی در محیط رحم منتقل می شود. اثرات تراتوژن نیز در حیواناتی که در دوران جنینی در معرض سر و صدا قرار گرفته اند، مشاهده شده است. در انسان نیز، لاکتوژن مادری- جفتی پس از هفته 36 بارداری در زنانی که در حاشیه فرودگاه زندگی می کنند نسبت به زنان ساکن در مناطق آرام به طور معنا داری کمتر بود. تشکیل و فروپاشی حباب های گاز در محیط آبی ناشی از اثر اولتراسوند با فرکانس کم و دامنه بالامی باشد. جمع شدن حباب های ایجاد شده باعث آزاد سازی انرژی زیادی می شود که در نتیجه آن ساختار بافت مورد نظر به هم می ریزد و به طور موثر دو لایه لیپیدی را مختل کرده، حمل و نقل موادی مانند کلسئین را افزایش می دهد.