نام پژوهشگر: هدی موسوی

تحلیلی بر موضوع فخر در شعر متنبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  هدی موسوی   علیرضا محکی پور

فخر در زبان و ادبیات عرب یکی از اغراض شعر به شمار می آید که شاعر در آن به مدح خود و قبیله خویش میپردازد و نیکیها و مکارم و فضایل اخلاقی خویش را میستاید و به جاه و مال و سلطه مباهات مینماید. شعر عربی از زمان جاهلیت با فخرسرایی آشنا بود و تا عصر عباسی که در آن شعر و ادب به شکوفایی رسید فخرسرایی نیز به شکلی فعال ادامه داشت. ابو الطیب المتنبی یکی از بزرگترین و برجسته ترین فخرسرایان عصر عباسی به شمار می آید.وی قصاید مستقلی را به فخریات خود اختصاص نداده است، چرا که وی در تمام حالات به خود میبالید،خواه مرثیه بسراید یا مدح،هجاء،تغزل و یا شکوائیه.و چه بسا وی تنها شاعری باشد که صفات مدح و ستایش را تنها به ممدوح اختصاص نمیدهد، بلکه خود را در آن صفات شریک میگرداند و با ابیاتی زنده و آکنده از شور و حرکت و نشاط آرزوها و اهداف خویش را چه در حالت امیدواری و چه در حالت ناامیدی حتی در مقابل پادشاهان مجسم مینمودگویی شاعر به ارزش ادب خویش پی برده و میدانست شعر و ادب کارهای نیک و جاودان را منتشر میکند و در خاطر زمان ثبت مینماید لذا مهارت و توانایی وی در سرایش شعر یکی از افتخاراتش به شمار می آ ید و از افتخارات دیگر شاعر میتوان به شجاعت و جنگاوری،شناختن راههای بیابان و سفرهای بسیار،بردباری و استقامت،عزم قوی و همت والا،بخشندگی و کرامت نیز اشاره نمود .