نام پژوهشگر: سیروس محمدی لگموج

بررسی مبانی ، اهداف ، و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1389
  سیروس محمدی لگموج   محمد حسن اموزگار

چکیده : این تحقیق تحت عنوان (( بررسی مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی )) نگاشته شده است . پژوهش حاضر از نوع بنیادی و نظری و از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری منابع مختلف و پژوهش های نزدیک به تحقیق حاضر در زمینه های مرتبط اخلاقی ، تربیتی و فلسفی با مطالعه آثار فیض و سایر متفکران به دست آمده است . و برای تجزیه و تحلیل مفاهیم متناسب با این تحقیق پس از استخراج و گردآوری مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش حاضر به تنظیم و تدوین و محدود و دسته بندی کردن و بازشناسی و سپس استخراج مفاهیم اصلی متناسب با سوالات اساسی پژوهش در قالبی جدید پرداخته ایم . در این تحقیق ابتدا به بررسی مفاهیم مبانی تربیت که در باب مبانی معرفت شناسی ، مبانی انسان شناسی ، مبانی هستی شناسی و مبانی ارزش شناسی پرداخته ایم . و در ادامه به مفهوم تربیت اخلاقی و پس از آن به مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی پرداخته و در آخر به راه های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی همت گماشته ایم ، که اهم یافته ها و نتایج به دست آمده تحقیق حاضر به صورت زیر می باشد . - مبانی تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : تغییرپذیری ، اعتدال جامعه ، نیت . - اهداف تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : خودشناسی ، خودسازی ، تعادل روحی، سازگاری اجتماعی ، قرب و عشق الهی ، دستیابی به شهود . - روش های تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : عمل به علم ، تکرار و تمرین ، الگوسازی و الگوپذیری ، روش تحمیل به نفس ، عبادت ، بسترسازی و ایجاد موقعیت ، یاد مرگ و زندگی اُخروی ، مراقبه و محاسبه . - روش های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض به دو روش عام و خاص تقسیم می شوند . الف : روش های عام اصلاح و درمان عبارتند از : تصمیم بر اصلاح ، ازدواج ، آگاهی از عیوب ، مبارزه با علل رذایل ، رعایت آداب و معاشرت ، امر به معروف و نهی از منکر ، عمل به ضد ، رعایت آداب اخلاقی اهل علم ، تضرع و ابتهال ، تربیت اخلاقی کودکان ، تلاوت قرآن . ب: روش های خاص اصلاح و درمان عبارتند از : شناخت و درمان رذایلی همچون خشم ، حسادت ، عجب ، تکبر ، ریاکاری ، دنیازدگی ، مهار زبان ، شکمبارگی ، شهوترانی ، بی غیرتی ، کینه ، مال دوستی ، حرص و طمع ، بخل و حسد ، جاه طلبی . کلیدواژگان : (( تربیت اخلاقی )) ، (( مبانی )) ، (( اهداف )) ، (( روش ها )) ، ((رذایل)) ، (( فیض کاشانی )) ، (( تربیت )) ، (( اخلاق )) . چکیده : این تحقیق تحت عنوان (( بررسی مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی )) نگاشته شده است . پژوهش حاضر از نوع بنیادی و نظری و از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری منابع مختلف و پژوهش های نزدیک به تحقیق حاضر در زمینه های مرتبط اخلاقی ، تربیتی و فلسفی با مطالعه آثار فیض و سایر متفکران به دست آمده است . و برای تجزیه و تحلیل مفاهیم متناسب با این تحقیق پس از استخراج و گردآوری مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش حاضر به تنظیم و تدوین و محدود و دسته بندی کردن و بازشناسی و سپس استخراج مفاهیم اصلی متناسب با سوالات اساسی پژوهش در قالبی جدید پرداخته ایم . در این تحقیق ابتدا به بررسی مفاهیم مبانی تربیت که در باب مبانی معرفت شناسی ، مبانی انسان شناسی ، مبانی هستی شناسی و مبانی ارزش شناسی پرداخته ایم . و در ادامه به مفهوم تربیت اخلاقی و پس از آن به مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی پرداخته و در آخر به راه های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی همت گماشته ایم ، که اهم یافته ها و نتایج به دست آمده تحقیق حاضر به صورت زیر می باشد . - مبانی تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : تغییرپذیری ، اعتدال جامعه ، نیت . - اهداف تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : خودشناسی ، خودسازی ، تعادل روحی، سازگاری اجتماعی ، قرب و عشق الهی ، دستیابی به شهود . - روش های تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : عمل به علم ، تکرار و تمرین ، الگوسازی و الگوپذیری ، روش تحمیل به نفس ، عبادت ، بسترسازی و ایجاد موقعیت ، یاد مرگ و زندگی اُخروی ، مراقبه و محاسبه . - روش های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض به دو روش عام و خاص تقسیم می شوند . الف : روش های عام اصلاح و درمان عبارتند از : تصمیم بر اصلاح ، ازدواج ، آگاهی از عیوب ، مبارزه با علل رذایل ، رعایت آداب و معاشرت ، امر به معروف و نهی از منکر ، عمل به ضد ، رعایت آداب اخلاقی اهل علم ، تضرع و ابتهال ، تربیت اخلاقی کودکان ، تلاوت قرآن . ب: روش های خاص اصلاح و درمان عبارتند از : شناخت و درمان رذایلی همچون خشم ، حسادت ، عجب ، تکبر ، ریاکاری ، دنیازدگی ، مهار زبان ، شکمبارگی ، شهوترانی ، بی غیرتی ، کینه ، مال دوستی ، حرص و طمع ، بخل و حسد ، جاه طلبی . کلیدواژگان : (( تربیت اخلاقی )) ، (( مبانی )) ، (( اهداف )) ، (( روش ها )) ، ((رذایل)) ، (( فیض کاشانی )) ، (( تربیت )) ، (( اخلاق )) .