چکیده پسته یکی از مهمترین محصولات باغبانی کشور است که در صادرات غیر نفتی جایگاه خاصی دارد. بیماری نماتد مولد غده ریشه یکی از مهمترین بیماری های پسته در جهان می باشد که باعث ایجاد مشکلات فراوانی از جمله به هم زدن توزیع عناصر غذایی درگیاه می شود که این خود می تواند باعث کاهش عملکرد و مشاهده علایمی در قسمت های هوایی درختان آلوده گردد. به منظور شناسایی و بررسی اثر این نماتد بر روی رشد، جذب و توزیع عناصر غذایی پژوهش حاضر در قالب دو آزمایش و یک بررسی جهت شناسایی گونه نماتد مولد غده ریشه در باغات پسته استان خراسان رضوی انجام شد. به منظور شناسایی مناطق آلوده از 19 باغ در مناطق مختلف پسته کاری استان نمونه خاک و ریشه جمع آوری شد و شناسایی گونه با استفاده از خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی لارو سن دو و نماتد ماده صورت گرفت. تمام نمونه هایی که از درختان پسته آلوده در سطح استان جمع آوری گردید مربوط به گونهmeloidogyne javanica بود. این گونه در پسته کاری های دولت آباد، شمس آباد، مهنه، زوزن، جهان آباد، جنگل و کوه ده وجود داشت. آزمایش اول در قالب آزمایش فاکتوریل 5×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی بصورت نامتعادل با دو عامل، عامل اول ارقام اوحدی و بادامی و عامل دوم سطوح مختلف شاخص گال انجام شد. نتایج نشان داد که تاثیر نماتد مولد غده ریشه (m. javanica) بر روی رشد، میزان کلروفیل، سطح برگ و عملکرد گیاه منفی بوده و روند کاهشی را با افزایش میزان آلودگی داشتند. در بین ارقام، رقم بادامی کلروفیل و عملکرد کمتری را نسبت به رقم اوحدی نشان داد. آزمایش دوم نیز در قالب آزمایش فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار بر روی رقم اوحدی انجام شد. عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن و روی در نمونه-های ریشه، شاخه و برگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که نماتد مولد غده ریشه (m. javanica) باعث تجمع عناصر غذایی مثل پتاسیم و روی در ریشه و کاهش این عناصر غذایی در شاخه و برگ می شود. خصوصا در مورد پتاسیم، که باعث می-شود گیاه علائم کمبود پتاسیم، حاشیه سوختگی برگ ها، را نشان دهد. عناصر ازت، فسفر، منیزیم و آهن در شاخه، برگ و ریشه چندان تحت تاثیر قرار نگرفته بود و میزان کلسیم در درختان آلوده کمتر بود.