نام پژوهشگر: مریم داراب پور
مریم داراب پور احمدعلی معاضدی
گلوکز یک افزاینده اثبات شد? یادگیری و حافظه در حیوانات و انسانها می باشد. شواهد فراوانی بیانگر این مطلب هستند که تزریق محیطی گلوکز در انسانها و جوندگان، و یا به طور مستقیم به مغز در جوندگان موجب افزایش حافظه می گردد. اگرچه، گزارشات متناقضی در مورد نقش گیرنده های آلفا آدرنرژیک در تنظیم فرایندهای مربوط به یادگیری فضایی وجود دارد. لذا در این تحقیق، نقش گیرنده های آلفا آدرنرژیک در بهبود یادگیری و حافظ? فضایی ناشی از تزریق گلوکز در موش های صحرایی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. موش های صحرایی نر از نژاد ویستار به صورت تصادفی به گروه های کنترل، دریافت کنند? گلوکز به میزان 500 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن 10 دقیقه پیش از آموزش و به طریق? داخل صفاقی، دریافت کنند? فنتول آمین به میزان 10 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن 30 دقیقه پیش از آموزش و به طریق? داخل صفاقی و دریافت کنند? ایزوپروترنول در مقادیر1 یا 2 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن 30 دقیقه پیش از آموزش و به طریق? داخل صفاقی، همچنین دریافت کنند? گلوکز و فنتول آمین، گلوکز و ایزوپروترنول (1 یا 2 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن) و نیز ایزوپروترنول (1 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن) و فنتول آمین به صورت توأم تقسیم شدند. گروه های شاهد نیز تحت شرایط یکسان، سرم فیزیولوژیک دریافت نمودند. آموزش توسط دستگاه ماز y شکل، به مدت 5 روز متوالی ادامه می یافت و موش های هر گروه در طی این 5 روز، روزانه 30 بار تست می شدند. کلی? گروه ها پس از گذشت یکماه برای انجام تست حافظه تنها یکبار در دستگاه قرار گرفته که نتایج آن با روز پنجم آموزش مقایسه می گردید. در هیچ یک از گروه های مورد مطالعه، داروهای تزریق شده حافظ? بلند مدت را تحت تأثیر قرار ندادند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تزریق گلوکز باعث بهبود یادگیری فضایی گردیده است. همچنین ایزوپروترنول (1 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن) و فنتول آمین موجب تخریب یادگیری فضایی شدند. در مقابل، ایزوپروترنول (2 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن) تأثیری بر یادگیری فضایی نداشت. مقایس? گروه دریافت کنند? فنتول آمین و گروه دریافت کنند? توأم گلوکز و فنتول آمین نشان دهند? این مطلب بود که تزریق گلوکز و فنتول آمین به صورت توأم باعث افزایش یادگیری فضایی نسبت به فنتول آمین گردید. همچنین تزریق توأم گلوکز و ایزوپروترنول باعث بهبود و تزریق توأم ایزوپروترنول و فنتول آمین نیز موجب افزایش یادگیری فضایی نسبت به دریافت کنند? ایزوپروترنول گردید. در مجموع این یافته ها نشان می دهد که فنتول آمین با مسدود نمودن گیرنده های آلفا آدرنرژیک، تخریب یادگیری فضایی ایجاد شده بواسط? تزریق ایزوپروترنول را ممانعت می کند. بنظر می رسد که در اثر ایجاد استرس، ایزوپروترنول حداقل بخشی از اثر کاهش دهندگی خود بر یادگیری فضایی را از طریق فعالسازی گیرنده های 1? آدرنرژیک اعمال می کند و در واقع چنین استنباط می شود که گلوکز اثرات تخریب کنندگی حافظ? ناشی از آنتاگونیست های آدرنرژیک و آگونیست های 1? آدرنرژیک را تضعیف می نماید.