نام پژوهشگر: مظفر کشکولی
مظفر کشکولی محمود مالمیر
چکیده مرحله تحقیقات مقدماتی در دادرسی های کیفری را می توان مهم ترین مرحله در این نوع از دادرسی ها دانست. در این مرحله از دادرسی، دلایل و مدارک جمع آوری شده، از فرار متهم یا از بین رفتن دلایل جلوگیری شده و اساس و پایه های رسیدگی به اتهام در مراحل بعدی بنیان نهاده می شود. وکلای دادگستری بر اساس وظایف ذاتی خود در دفاع از حق و حقیقت و جلوگیری از نقض حقوق اشخاص در دادرسی در این مرحله از دادرسی نیز نقش مهمی را بر عهده دارند. در واقع انجام صحیح، قانونی و موثر تحقیقات مقدماتی تنها با کمک و راهنمایی وکلای دادگستری امکان پذیر خواهد بود. با این حال در قوانین و مقررات بسیاری از کشورها و از جمله ایران، مداخلات وکیل در تحقیقات مقدماتی در چهارچوب قانونی خاصی امکان پذیر است. محدود بودن مداخلات وکیل در تحقیقات مقدماتی اغلب با دلایلی همچون لزوم رعایت سری بودن این مرحله و جلوگیری از مخدوش شدن روند جمع آوری دلایل و انجام تحقیقات توجیه می شود. در این پژوهش تلاش شده است تا با در نظر گرفتن اصول و مبانی کلی در رابطه با لزوم دخالت وکلا در دادرسی های کیفری و همچنین توجه به الزامات حقوق بشری دستگاه قضایی ایران برای احترام به حقوق متهمین و همچنین به رسمیت شناختن نقش وکلا در جلوگیری از نقض این حقوق، وضعیت فعلی و چشم انداز آینده مداخل? وکیل در تحقیقات مقدماتی مورد بررسی قرار گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در حال حاضر میزان و حوزه دخالت وکلا در این مرحله از دادرسی، با استانداردهای بین المللی دادرسی منصفانه فاصله دارد که در این زمینه اصلاح برخی از مقررات و همسو شدن با معیارهای بین المللی در کنار تاکید و توجه بیشتر وکلا به جایگاه واقعی خود به عنوان همراه و راهنمای قضات در کشف حقیقت و پایبندی ایشان به اخلاق حرفه ای می تواند راهگشا باشد.