چکیده گرچه از عصر جهان بینی اسطوره ای یعنی عصری که انسان می خواست با نیرویی خیالین و به زبان اسطوره، خود و جهان خود را تبیین کند، قرن ها می گذرد، امّا انسان هرگز نتوانسته است از جاذبه ی جادویی اسطوره بی نیاز بماند. شاعران گاه با انطباق اساطیر کهن با شرایط موجود و گاه با اسطوره سازی از مسائل و مفاهیم روز و نیز شخصیّت های تاریخی به بازسازی و نوسازی آن دست یازیده و از نیروی سترگ خیالانگیز آن بهره گرفته اند. در عصر حاضر نیز برخی از شاعران بنا بر فکر، فرهنگ و زمینه های ذوقی و اندیشگی شان، به بازتولید و خلق اسطوره ها دست زده اند، که تحلیل و شناخت آن سبب ساز ادراک وجهی عمده از هیأت کلّی شعر معاصر شده است. این پایان نامه بر آن است تا شرایط تاریخی، اجتماعی و سیاسی ای که سبب بازتولید اسطوره های کهن در عصر حاضر شده و نیز عواملی که باعث تغییر در ساختار برخی اسطوره ها در آثار معاصر، بویژه در دیوان شعر نیما گردیده را مورد ارزیابی قرار دهد. در بخش نخست به بررسی ریشه ها و تعاریف اسطوره، تاریخچه ی اسطوره زدایی و چگونگی آن و نیز پیدایش اسطوره در جهان معاصر و رابطه ی اسطوره و ادبیّات پرداخته شده است. در بخش دوّم به روند شکل گیری و جایگزینی اسطوره در شعر معاصر و نیز باز زایی اسطوره های کهن اشاره شده است. در بخش سوّم ضرورتِ بررسی زمینه های اجتماعی و تاریخیِ بازآفرینی اسطوره در شعر معاصر بیان گردیده است. در بخش چهارم تلاش شده تا با تحلیلی از سیر حرکت شعری نیما از نماد به اسطوره، به مبانی اجتماعی از طریق اسطوره پردازیِ نمادین و نیز شکل گیری اسطوره سازی نوین در ایران به دست نیما اشاره شود. در بخش پنجم که مهم ترین بخش پایان نامه می باشد، لایه های گوناگون اسطوره ای (پرندگان، حیوانات، انسان ها - حقیقی و وهمی- و مکان ها) و کارکرد آن در جامعه ی عصر شاعر و نیز به صورت کلّی تر به فضای حاکم بر موقعیّت اجتماعی، سیاسی و تاریخی آن به تحلیل و ارزیابی شده است. نکته ی قابل تأمل در نگاه اسطوره ای به شعر نیما ، این است که وی در برخی از موارد خواسته است به گونه ای خود را در لایه های اسطوره ای شعرش بازنمایاند. نکته ی آخر اینکه، شکل های گوناگون بازآفرینی اسطوره و نیز شرایط سیاسی، تاریخی و اجتماعی موثر در بازآفرینی این اسطوره ها در شعر نیما، مورد بررسی قرار گرفته است. کلمات کلیدی: اسطوره، شعر معاصر، شرایط اجتماعی، نیما.