نام پژوهشگر: مریم فرشاد تقی دیزج
مریم فرشاد تقی دیزج فریبا یادگاری
با توجه به این فرض که کنش پریشی دهانی و کلامی مکانیزم زیربنایی واحدی دارند، یافته های بسیاری نشان می دهند که اغلب این دو اختلال هم رویدادند. با این حال بیمارانی گزارش شده اند که فقط کنش پریشی دهانی دارند و کنش پریشی کلامی ندارند و یا برعکس. این گسیختگی دوگانه پرسشی را در ارتباط با مفهوم مکانیزم واحد و یکپارچه و یا غیر یکپارچه ایجاد می کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی شدت و رابطه کنش پریشی دهانی و کلامی در بیماران مبتلا به سکته مغزی نیمکره چپ صورت گرفته است. شرکت کنندگان در این پژوهش تحلیلی - مقایسه ای ، مقطعی و همبستگی از بین مراجعه کنندگان به کلینیک ها و بیمارستانها ی شهر تهران انتخاب شدند که شامل 20 بیمار بزرگسال مبتلا به سکته ی مغزی نیمکره چپ از نوع ایسکمی بودند. در آزمودنی هایی که معیارهای ورود به مطالعه را کسب کردند، تولید و تقلید جسچرهای دهانی با استفاده از آزمون کنش پریشی دهانی تعیین گردید و بررسی دیگر آزمون تولید کلامی لوریا_ نبراسکا بود، که میزان کنش پریشی گفتاری را در بیماران نشان داد. در نهایت با استفاده از نتایج آزمون های تخصصی مذکور، شدت و میزان رابطه این دو نوع اختلال در افراد آسیب دیده، بررسی شد. داده ها ی پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی شامل محاسبه میانگین و آزمون ناپارامتری کروسکال– والیس و تحلیل همبستگی (پیرسون) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد بیماران در سه گروه توزیع شده اند. چهار نفر کنش پریشی دهانی غالب داشتند، دوازده نفر کنش پریشی کلامی غالب و 4 نفر کنش پریشی ترکیبی داشتند. مقایسه میانگین نمرات کنش پریشی دهانی و کنش پریشی کلامی در همه افراد و نیز در سه گروه متفاوت بودند. ضمناً همبستگی معنی داری بین کنش پریشی دهانی و کلامی وجود نداشت (899/0p=) و همبستگی مثبت شدید معنی داری بین فرم شنیداری با فرم تقلیدی آزمون کنش پریشی دهانی وجود داشت (01/0p<). مطابق با یافته های حاصل، هم رویدادی کامل بین دو نوع کنش پریشی دهانی و کلامی دیده نشد. علیرغم نوع ضایعه ی ایسکمی که منجر به آسیب مناطق عصبی مجاور و متعاقب آن هم رویدادی اختلالات انتظار می رود، نیمی از بیماران گسیختگی شدیدی بین کارکردهای دهانی و کلامی نشان دادند. این اختلاف بر اساس یک مدل گسیخته تکلیف- وابسته توجیه می شود. طبق این مدل تولید گفتار به واسطه یک سیستم کنترل عصبی_ حرکتی پیمانه ای هدایت می شود و نقایص گفتاری در کنش پریشی گفتار مستقل از نقایص غیر گفتاری مشاهده شده هستند و صرفاً نشان دهنده ی نزدیکی ساختارهای عصبی تکالیف متفاوت هستند. با این حال گسیختگی کامل نیز دیده نشد که نتایج با یک مدل یکپارچه توجیه شد.