نام پژوهشگر: الهام جهاندیده

بررسی تنوع درون گونه ای stachys inflata در استان همدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم پایه 1389
  الهام جهاندیده   مرتضی عطری

جنس stachys (سنبله ای) از خانواده لامیاسه شامل بیش از 300 گونه می باشد و بیشتر در نواحی گرمسیر و نیمه-گرمسیر یافت می شود. (مظفریان،1386). این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای در گونه stachys inflata در استان همدان با روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) انجام شد. بر این اساس، 13 زیستگاه ویژه برای این گونه تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه های ویژه، 72 گونه به عنوان گونه های همباش شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل داده های فلوریستیک- اکولوژیک با استفاده از نرم افزار anaphyto به روش f.c.a صورت گرفت. مقایسه محور های مختصات چند گانه حاصل از این روش ها برای گونه مورد مطالعه، منجر به تشخیص 9 گروه بر اساس نشانگر فلوریستیک- اکولوژیک گردید که وجود تنوع درون گونه ای را نشان می دهد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی فوق، از مطالعات الکتروفورز پروتئین های بذر و بررسی های کروموزومی ومورفومتری ( ریخت شناسی) استفاده شد. در این مطالعات، آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار mvsp به روش های upgma، pco و pca گروه های بدست آمده بر اساس نشانگر های فلوریستیک و اکولوژیک را تأیئد کردند، بررسی های کروموزومی منجر به تشخیص 3 سیتوتیپ شد که این سیتوتیپ ها شامل 2n=2x=16، 2n=3x=24 و 2n=4x=32 می باشند و سیتوتیپ 2n=2x=16 که در زیستگاه های 3 و 8 مشاهده گردید، به عنوان یک اکودم altitudinal یعنی اکودم مربوط به ارتفاع معرفی می-گردد. همچنین آنالیز داده های حاصل از بررسی های الکتروفورزی پروتیئن های ذخیره ای بذر با نرم افزار های mvsp و ntsys، با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک و مورفومتری مطابقت داشت و 13 زیستگاه ویژه مورد بررسی از نظر تعداد و شدت باند ها با هم تفاوت داشتند که نشان دهنده تفاوت و تنوع ژنتیکی درون گونه ای است. داده های حاصل از مطالعه مورفومتری توسط نرم mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 68 ویژگی کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله، جمعیت های مورد مطالعه را از نظر ویژگی های ریختی در 9 گروه مجزا قرارداد.