نام پژوهشگر: منیژه بیگی

برآورد میزان خطاهای دزیمتری در برخی از روشهای پرتودرمانی (در شرایط مرجع و غیر مرجع) با استفاده از یک روش بررسی مقایسه ای کیفیت دزیمتریک در دو انرژی 6 و 18 مگاولتی شتابدهنده های خطی واریان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1389
  منیژه بیگی   بیژن هاشمی

هدف:هدف از انجام این مطالعه مقایسه دز اندازه گیری شده با دز تعیین شده تحت شرایط مرجع و غیر مرجع برای فوتونهای شتابدهنده های خطی به عنوان قسمتی از یک بررسی مقایسه ای خارجی بوده است. مواد و روشها: از یک فانتوم کوچک از جنس پلاکسی گلاس برای بررسی بیم های فوتونی تحت شرایط مرجع و شرایط غیر مرجع مختلف دزیمتــرهای ترمولومینســانسlif: mg,c,p برای دزیمتری استفاده شد. از یک فانتوم استاندارد بزرگ و یک اتاقک یونیزاسیون کالیبره در عمق یکسان از هر دو فانتوم برای محاسبه فاکتور تبدیل دز در فانتوم کوچک به شرایط معمول دزیمتری در بخش های پرتودرمانی استفاده شد. علاوه بر اندازه گیری های تجربی، از کد مونت کارلوی mcnpx نیز برای محاسبه فاکتور تبدیل دز بهره برداری شد. اندازه گیری های تجربی در سه مرکز مختلف پرتودرمانی بر روی یک نوع شتابدهنده واریان مدل 2100c/d انجام شد.با ضرب دز اندازه گیری شده توسط tldها در فانتوم کوچک در فاکتور تبدیل دز مربوطه، مقادیر دز در شرایط استاندارد دزیمتری به دست آمد. نتایج: فاکتور تبدیل بدست آمده از اندازه گیری و شبیه سازی دارای توافق خوبی بودند. درصد انحراف بین مقادیر دز اندازه گیری شده و محاسبه شده توسط سیستم طرح درمان در مراکز a و b و c در شرایط مرجع و انرژی mv6 به ترتیب برابر با 7/1-، 8/5 و 4/1- ، ولی در انرژی mv18 برابر با 3/5-، 8/6 و 6/0 بود. برای شرایط غیر مرجع بیم باز به هنگام تغییر ابعاد میدان، مقادیر انحراف برای سه مرکز فوق در میدانcm2 7×7 و انرژیmv 6 به ترتیب برابر 5/2، 7/5 و 2/5، ولی در انرژی mv18 معادل 1/0، 10 و 9/5 درصد بود. در میدانcm2 12×7 و انرژیmv 6 انحرافها به ترتیب برابر با 8/0، 9/5 و 2/4، ولی در انرژیmv 18 برابر با 5/0 ،9/8 و 4 درصد بود. در میدانcm2 20×7 و انرژیmv 6 انحرافها به ترتیب برابر با 2/1، 9/6 و 9/2، ولی در انرژیmv 18 برابر با 8/0، 8/6 و3/4 درصد بود. در نهایت در میدانcm2 20×20 و انرژیmv 6 درصد انحرافها بترتیب برابر با 5/3-، 2/7 و 2/2-، ولی در انرژی mv18 برابر با 4/1-، 9/11 و 3/3 بود. در شرایط غیر مرجع بهنگام به کارگیری وج 30 درجه، درصد انحرافها در انرژی mv6 در هر دو مرکز a و b برابر با 1/0- ولی در مرکز c معادل 1/3 بود، در حالیکه با همین وج ولی در انرژی mv18 مقادیر انحراف مراکز مذکور به ترتیب برابر با 3/4-، 6/2 و 2/6 درصد بود. با وج 60 درجه و در انرژی mv6 مقادیر انحراف سه مرکز به ترتیب برابر با 9/2- و 6/2 و 4/8، ولی در انرژی mv18 معادل 1/0- و 4 و 9 درصد بود. مقادیر انحراف برای دو مرکز a و b در شرایط غیر مرجع با تغییر درssd (ssd=120cm) و انرژی mv6 به ترتیب برابر با 6/1 و 2/7، ولی در انرژی mv18 برابر با 2/1- و 6/8 درصد بود. در شرایط غیر مرجع با تغییر در زاویه بیم تابشی(زاویه 45 درجه)، درصد انحراف در سه مرکز فوق و در انرژیmv6 به ترتیب برابر با 2/9، 2/5 و 4/2، ولی در انرژیmv 18 برابر با 8/0، 9/1- و 4 بود. در پروفایل بیم به هنگام بکارگیری بلوک cm2 2×2 و در انرژیmv 6 مقادیر انحراف سه مرکز فوق به ترتیب برابر با 13، 4/6 و 1/4، ولی در انرژیmv 18برابر با 5/12، 7/9 و 4/7 درصد بود. با بلوکcm2 4×4 و در انرژیmv 6 انحراف ها به ترتیب برابر با 20، 2/1 و 8/5، ولی در انرژیmv 18 برابر با 3/16، 8/3 و 1/7 درصد بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه قابلیت عملکردی فانتوم ساده طراحی شده با دزیمترهای ترمولومینسانس را به عنوان یک سیستم مناسب برای انجام دزیمتری مقایسه ای بین مرکزی برای بخشهای پرتودرمانی نشان میدهد.