نام پژوهشگر: سید مهدی کریمزاده
سید مهدی کریم زاده اکبر نیکخواه
برای اولین بار در ایران طراحی و ساخت آخور هوشمند برای تغذیه انفرادی گاوها در دانشگاه زنجان انجام گرفت. بسته به آثار مزرعه ای، دامی، و عوامل جیره ای، پیشگویی تأثیر دفعات خوراک دهی بر مدیریت گله شیری پیچیده است. لذا فرضیات لزوماً در عمل تجلی نمی یابند. هدف آزمایش تعیین اثرات خوراک دهی بر عملکرد گاوهای شیرده تغذیه شده با جیره ای کاملاً مخلوط بر پایه یونجه خرد شده بود. 8 گاو چند شکم هلشتاین اوایل زایش که در جایگاه های انفرادی (4 × 3 متر) نگه داری می شدند، یک بار در روز (1 ×) در ساعت 700 ، یا 4 بار در روز (4 ×) در ساعات 100 ، 700 ، 1300 و 1900 جیره کاملاً مخلوط را دریافت کردند. آزمایش در قالب یک طرح گردان 2 × 2 با 2 دوره 20 روزه انجام شد. هنگامی که ×4 به ×1 تغییر پیدا کرد مصرف ماده خشک (1/21 در مقابل 0/20 کیلو گرم در روز) و انرژی خالص شیردهی (4/36 در مقابل 3/34 مگاکالری در روز) افزایش پیدا کرد (05/0 =p). درصد باقیمانده خوراک به tmr عرضه شده (6/7 در مقابل 10%). تولید شیر (5/31در مقابل 7/30 کیلوگرم در روز) ، nel شیر خروجی (7/21 در مقابل 4/21 مگاکالری در روز)، درصد چربی (5/3 در مقابل 6/3%) ، درصد پروتئین (2/3 در مقابل 2/3%)، نسبت nelشیر به nel مصرفی (60/0 در مقابل 62/0) و ph مدفوع (64/6 در مقابل 62/6) به ترتیب بین دو تیمار ×1 و ×4 مشابه بود. ph ادرار در ×4 نسبت به ×1 بیشتر بود (12/8 در مقابل 00/8 ، 01/0< p). طول مدت خوردن، نشخوار کردن، کل زمان جویدن، دراز کشیدن و ایستادن، و سطح متابولیت های خون برای گاوهای ×1 در مقابل ×4 بغیر از اسیدهای چرب آزاد و انسولین بی اثر بود. در گاوها ×1 نسبت به ×4 طول اولین وعده مصرف خوراک طولانی تر بود (106 در مقابل 49 دقیقه، 04/0 =p) و انسولین سرم تمایل به افزایش داشت (9/10 در مقابل 9/6 میکرو واحد بین المللی در میلی لیتر) اسیدهای چرب آزاد سرم (45/0 در مقابل 56/0 میکرو واحد بین المللی در میلی لیتر) نیز در پاسخ به ×4 افزایش یافت. بنابراین، در شرایط خوراک دهی و نگهداری غیر رقابتی افزایش عرضه دفعات خوراک دهی در اوایل شیردهی گاوها مزیت تولیدی و متابولیکی ندارد. بهبود مصرف انرژی توسط ×1 به جای ×4 قبل و حین اوج dmi دارای مفاهیم متابولیک و سلامت است.