نام پژوهشگر: اسمر قراگوزلو
اسمر قراگوزلو محسن دانش مسگران
سه ماهه اول زندگی گوساله ها، بحرانی ترین مرحله زندگی آنها است. هدف از پرورش خوب گوساله، تولید حیوان سالمی است که در آینده تلیسه های جایگزین مناسبی در گله های دوشا، گله های گوشتی و یا گاوهای خوب برای کشتار، باشند. در سال های اخیر استفاده از باکتریهای مفید در تغذیه گاوهای پرواری و شیری به دلایل متعددی، در اذهان عمومی رشد یافته است. واژه پروبیوتیک واژ ه ای یونانی به معنی برای زندگی می باشد. این واژه نخستین بار در سال 1965 برای مواد مترشحه به وسیل? میکروارگانیسم هایی بکار گرفته شد که موجب تحریک رشد در میکروارگانیسم های دیگر شدند. تغذیه این ارگانیزم ها منتج به ساکن شدن آنها در لوله گوارش، جلوگیری از افزایش پاتوژنها، خنثی کردن توکسین های تولیدی در بدن دام، تعدیل کردن فعالیت آنزیمی باکتریهای خاص، افزایش ظرفیت هضمی روده کوچک و افزایش اثرات کمکی به سیستم ایمنی بدن دام می شود. استفاده از ترکیبات پروبیوتیک در تغذیه گوساله های شیر خوار ، بالانس جیر? آغازین گوساله های شیرخوار از نظر میزان پروتئین ، نشان دادن تأثیر استفاده از دو سطح پروتئین 18 و 20 درصد در جیره آغازین گوساله های شیر خوار و همچنین دوره های مختلف زمانی مصرف ترکیبات پروبیوتیک بر مصرف خوراک، افزایش وزن و همچنین فاکتورهای خونی و شاخصهای سلامتی گوساله های شیر خوار و قطع شیر از جمله اهداف مورد بررسی در این تحقیق بودند.به این منظور 8 تیمار آزمایشی با 2 سطح پروتئین خام(18و 20 درصد از ماده خشک) و 3 دوره زمانی مصرف پروبیوتیک (تا30، 60 و 90روزگی، 1 گرم پروبیوتیک) و دو گروه شاهد فاقد پروبیوتیک برای هر سطح پروتئین خام جیره ها، در نظر گرفته شد. جیره های آزمایشی به 48 راس گوساله شیرخوار هلشتاین ( 6 راس گوساله برای هر تیمار) ، با استفاده از طرح فاکتوریل(4×2) تکرار شده در زمان، به مدت 90 روز خورانده شد. مصرف روزانه خوراک ، پروتئین و انرژی دریافتی روزانه و ضریب تبدیل آن در طول آزمایش محاسبه شد . اضافه وزن روزانه تا 90 روز و فراسنجه های خونی شامل گلوکز ، انسولین و نیتروژن غیر آمینی در ماه های یک ، دو و سه اندازگیری شدند. سطوح مختلف پروبیوتیک تاثیری بر فاکتورهای مورد بررسی ایجاد نکرد. استفاده از جیره حاوی 18 درصد پروتئین خام مصرف خوراک روزانه و انرژی دریافتی را به طور معنی داری افزایش داد (05/ 0 p<)، ولی جیره حاوی 20 درصد پروتئین ضریب تبدیل غذایی بهتری ایجاد کرد(05/0 p<). 20 درصد پروتئین در جیره آغازین میزان نیتروژن غیرآمینی بالاتری را در خون سبب شد(05/0p<). نتایج نشان داده شده در بالا گویای این مطلب است که استفاده از جیره آغازین حاوی 20 درصد پروتئین خام به لحاظ کاهش در مصرف خوراک، بهبود در ضریب تبدیل خوراک و همچنین ایجاد شرایط مناسب برای اضافه وزن روزانه به لحاظ مصرف انرژی و پروتئین مناسب تر از جیره آغازین حاوی 18 درصد پروتئین خام باشد. ضمنا چون انرژی هر دو جیره یکسان بود، لذا استفاده از جیره آغازین حاوی 20 درصد پروتئین خام موجب ذخیره شدن کند انرژی در بدن گوساله ها خواهد شد. همچنین جیره های آغازین حاوی 18 و 20 درصد پروتئین خام، تغییر در متابولیت های خون از جمله نیتروژن غیرآمینی خون در گوساله های تغذیه شده با این جیره ها را نیز به همراه داشت و بر طبق انتظار با افزایش سطح پروتئین ، مقادیر نیتروژن غیرآمینی خون نیز به طور معنی داری رو به افزایش داشت. بررسی وضعیت سلامت گوساله ها نیز بیان کننده این مطلب بود که تیمارهای حاوی پروبیوتیک نتوانست در بروز اسهال در بین گوساله ها تفاوتی ایجاد کند و این مسئله می تواند تایید کننده این باشد که اثرات پروبیوتیک ها در بهبود وضعیت سلامتی دام و کاهش بروز اسهال فقط در هنگامی بروز می کند که حیوانات به وسیله وجود یک جمعیت میکروبی که رشد را کاهش می دهد، تحت استرس باشند.