نام پژوهشگر: ناهید دوستی

بررسی نظام تعلیم و تربیت ایران در دوره ناصری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  ناهید دوستی   جهانبخش ثواقب

سده نوزدهم میلادی آغاز تغییرات وسیع اجتماعی در ایران است،این سده که تقریبا اوایل حکومت قاجار بود ساختار جامعه سنتّی ایران را دگرگون ساخت و آن را به راهنمای اخذ تمدن جدید غرب سوق داد. در دوره ناصری نظام تعلیم و تربیت ، از وضعیت سنتّی مکتب خانه ای به سوی ایجاد مدارس جدید و شکل گیری نظام نوین آموزش تحّول یافت. در رواج اندیشه اصلاح و تغییردر الگوی موجود سنتّی در میان روشنفکران دوره قاجار توجه به ایجاد موسسات جدید تمدنی در کشور ،مسافرت های ایرانیان به خارج و آشنایی با معارف جدید ،ایجاد مدارس توسط هیأت های مسیحی و خارجیان مقیم ایران از عوامل دگرگونی نظام آموزشی در دوره ناصری به شمار می روند. تغییر در شیوه آموزش سنتّی، شیوه های نوین آموزشی ،ایجاد مدرسه،ایجاد نظام ابتدایی ودوره عالی برخی از ویژگی های تعلیم وتربیت در دوره ناصری می باشد. دراین دوره مدرسه دارالفنون در تهران به منظور آموزش علوم نظامی و سایر رشته های علوم جدید تأسیس شد که نقش بسیار خوبی را در تحّولات آموزش نوین در ایران داشت،این مدرسه نخستین مدرسه جدید دولتی ایران بود که در حقیقت یکی از موسسات درباری و مورد نظر ناصرالدین شاه بود. علاوه بر دارالفنون مدارس دیگری در کشور ایجاد شد که تأثیر زیادی در تحّولات نظام جدید داشت از جمله این مدارس،مدرسه رشدیه و مدارس خارجی بودند. بطور کلی تأسیس مدارس جدید، اعزام دانشجویان به خارج جهت اخذ علوم جدید ،دعوت معلمین خارجی ووجود روشنفکران داخلی در این دوره باعث تغییر آموزش از شیوه سنتّی به شیوه جدید شد.